Γιατί απέτυχε ο Τσίπρας – Ποια είναι τα μυστικά της αληθινής ηγεσίας

ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Από τον Αναστάσιο Ν. Πανά

 

Οι λόγοι που ο Τσίπρας είχε αυτό το οικτρό εκλογικό αποτέλεσμα. Τι σημαίνει άραγε ηγεσία και ποια είναι τα μυστικά της;

Πορτρέτο νεκρού του Φαγιούμ που μοιάζει εκπληκτικά με τον Αλέξη Τσίπρα! Image: News Media

ν

ΣΤΙΣ 7 Ιουλίου και όχι στις 30 Ιουνίου, θα πραγματοποιηθούν τελικά οι πρόωρες εθνικές εκλογές. Αυτή είναι η ημερομηνία που επελέγη, προκειμένου να έχουν ολοκληρωθεί οι Πανελλήνιες εξετάσεις (τελειώνουν στις 2 Ιουλίου) και να μην έχουν υποχρεώσεις οι γονείς και οι 17άρηδες με δικαίωμα ψήφου.

Στον ΣΥΡΙΖΑ ψάχνουν να βρουν τα αίτια της καταστροφής. Όμως τι να τα κάνεις τα αίτια, όταν το σπίτι έχει πέσει πάνω στο κεφάλι σου από το σεισμό; Πολλοί Συριζαίοι νιώθουν τώρα όπως οι κάτοικοι στο Μάτι, όταν τους περικύκλωσε η φωτιά. Και αυτό είναι μη αναστρέψιμο. Θα πρέπει να περάσει πολύς χρόνος για να επουλωθούν οι πληγές – αν επουλωθούν ποτέ.

Η αγωνία για το αύριο ήταν φανερή στα πρόσωπα των μελών της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ που συγκεντρώθηκαν για να αποτιμήσουν το εκλογικό αποτέλεσμα.

Μπορεί ο Αλέξης Τσίπρας να υποστήριξε στην ομιλία του ότι «δεν βλέπει σκυθρωπά πρόσωπα» αλλά πεισμωμένα, όμως οι φωτογραφίες άλλα δείχνουν.
ν

Αλέξης Τσίπρας – Ρένα Δούρου. Απελπισία και κατήφεια στο στρατόπεδο του ΣΥΡΙΖΑ ύστερα από την πανωλεθρία στις εκλογές της Κυριακής 26 Μαΐου. Image: Supplied
ν

Το χάσμα των σχεδόν 10 ποσοστιαίων μονάδων από τη ΝΔ δεν γεφυρώνεται και η περίφημη «αυτοπεποίθηση» του Αλέξη Τσίπρα δεν φάνηκε σε καμία στιγμή της ομιλίας του στα μέλη της Κεντρικής Επιτροπής.

Και παρά τις ενέσεις αισιοδοξίας που επιχείρησε να δώσει στα στελέχη του κόμματος, το κλίμα ήταν βαρύ. Στα πηγαδάκια όλοι έψαχναν να βρουν τι συνέβη, πώς έφτασε η ήττα σε τέτοια δυσθεώρητα ποσοστά. Και όμως η αλήθεια ήταν μπροστά τους, αλλά δεν την έβλεπε –ή δεν ήθελε αν τη δει– κανείς.
ν

Θλίψη και κατήφεια στα πρόσωπα των μελών της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ. Image: Supplied
ν

Στις εθνικές εκλογές του Ιουλίου θα γίνει σφαγή, καθώς ο ΣΥΡΙΖΑ θα εκλέξει το πολύ 60 βουλευτές από τους 145 που έχει σήμερα. Αυτό σημαίνει ότι 85 πρώην υπουργοί, βουλευτές και επιφανή στελέχη του κόμματος θα μπουν στο χρονοντούλαπο της ιστορίας.

Αυτό όμως που έχουν να κάνουν τώρα τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ είναι να συνέλθουν από το σοκ που έπαθαν από το εκλογικό αποτέλεσμα της Κυριακής και να διαχειριστούν το πένθος από την απώλεια της εξουσίας.
ν

Μάιος 2019 – Αποτελέσματα Ευρωεκλογών.
ν

ΤΑ 5 ΣΤΑΔΙΑ ΤΗΣ ΑΠΟΔΟΧΗΣ

Τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ θα περάσουν αρχικά μέσα από τα πέντε στάδια της αποδοχής, όπως αναφέρουν τα εγχειρίδια, όταν περνάμε μια πολύ δύσκολη στιγμή.

Το πρώτο στάδιο είναι η άρνηση. Αυτό φάνηκε από την ομιλία του Τσίπρα το βράδυ των εκλογών, κατά την οποία αρνήθηκε να δεχτεί την ήττα, λέγοντας ότι έκανε λάθος ο ελληνικός λαός! Γι’ αυτό και είπε ότι θα ζητήσει από τον ΠτΔ την προκήρυξη εθνικών εκλογών, ώστε να δώσει στο λαό την ευκαιρία να επανορθώσει το λάθος του!

Το δεύτερο στάδιο είναι ο θυμός. Ο Τσίπρας επιτέθηκε στο επιτελείο του, φορτώνοντας σε αυτούς την αιτία της συντριπτικής ήττας. Η ΝΔ ήρθε πρώτη με 33,18% και 1.678.827 ψήφους και ο ΣΥΡΙΖΑ δεύτερος με 23,80% και 1.204.281 ψήφους. Η διαφορά των 9,38 μονάδων και 474.546 ψήφων είναι πολύ δύσκολο να ανατραπεί. Θυμίζουμε ότι στις ευρωεκλογές του 2014 ο ΣΥΡΙΖΑ είχε νικήσει τη ΝΔ με διαφορά μόλις 4 ποσοστιαίων μονάδων και ωρυόταν για εκλογές.

Το τρίτο στάδιο είναι η διαπραγμάτευση. Η φυσιολογική αντίδραση σε αισθήματα απελπισίας και αδυναμίας είναι συχνά η ανάγκη να ανακτήσουμε τον έλεγχο καταφεύγοντας στη διαπραγμάτευση με μια «ανώτερη δύναμη». Αυτό για τον Τσίπρα είναι όμως αδύνατο, γιατί ο Θεός και ο Μαρξ πέθαναν, ενώ το Βερολίνο δεν αισθάνεται καλά τον τελευταίο καιρό.

Το τέταρτο στάδιο είναι η κατάθλιψη. Το στάδιο αυτό βιώνουν σήμερα όλοι οι οπαδοί και τα στελέχη του ηττημένου στρατοπέδου, όπως το βίωσαν όλοι οι Έλληνες στα πέτρινα χρόνια του Μνημονίου και της υποταγής στη Γερμανία.

Το πέμπτο στάδιο είναι η αποδοχή. Τελικά ο Τσίπρας και οι συνεργάτες του θα πρέπει να πιουν το πικρό ποτήρι έως τον πάτο. Αν θέλουν να έχουν μια στοιχειώδη επαφή με την πραγματικότητα, θα πρέπει να αποδεχτούν ότι δεν υπάρχει πλέον γι’ αυτούς σανίδα σωτηρίας, καθώς η Ευρώπη άλλαξε. Αν δεν συνειδητοποιήσουν τη νέα πραγματικότητα, και επιμείνουν στο παλιό τους αφήγημα περί «κακής» δεξιάς και «καλής» αριστεράς, στις επερχόμενες εκλογές θα υποστούν ακόμη μεγαλύτερη συντριβή.
ν

Στο νέο ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, για πρώτη φορά κυριαρχούν οι ευρωσκεπτικιστές (EPP, Greens/EFA, ECR, EFDD) με 389 έδρες έναντι 362 εδρών των φιλοευρωπαϊστών. Πηγή: BBC
ν

Η ΕΞΟΥΣΙΑ ΤΥΦΛΩΝΕΙ

Και αυτό είναι περίεργο για ανθρώπους που διατείνονται ότι είναι αριστεροί. Γιατί ο ύψιστος νόμος της αριστερής ιδεολογίας είναι η διαλεκτική. Και τι διδάσκει η διαλεκτική; Αυτό που έλεγε παλιά ο Ηράκλειτος, ο πατέρας της: ότι τα πάντα αλλάζουν και τίποτε δεν μένει στάσιμο (τα πάντα ρει και παγίως μένει ουδέν).  Αλλά τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ δείχνουν να μην το γνωρίζουν.

Αφού δεν γνωρίζουν αυτό το πρωταρχικό, σίγουρα αγνοούν αυτό που γράφει ο Πλάτωνας στον Κρατύλο (402a): «Ο Ηράκλειτος λέει κάπου ότι όλα περνούν και τίποτα δεν μένει, και παρομοιάζοντας τα πράγματα με το ρεύμα του ποταμού, προσθέτει ότι δεν θα μπορούσαμε να μπούμε δύο φορές στο ίδιο ποτάμι».

Για να το εξηγήσουμε, αυτό σημαίνει ότι ο Τσίπρας ή ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πρόκειται να ανέβουν ποτέ ξανά στην εξουσία. Γιατί τα πάντα αλλάζουν σαν αποτέλεσμα του ακατάπαυστου γίγνεσθαι και της σύγκρουσης. Η μονιμότητα είναι μια κατάσταση που ανήκει στους πεθαμένους.

Ο ΣΥΡΙΖΑ ξεκίνησε ως δημοκρατικό κόμμα, με τις λεγόμενες «συνιστώσες», αλλά κατέληξε κόμμα προσωποπαγές, όπου ισχύει το «ενός ανδρός αρχή». Και αυτό καταργεί την έννοια της κίνησης (μομπιλισμός), άρα και της επανόδου στην εξουσία.

Τα παραδοσιακά κόμματα το ξέρουν αυτό ενστικτωδώς κι έτσι αλλάζουν αρχηγούς. Μετά τον Κώστα Καραμανλή, αρχηγός της ΝΔ έγινε ο Σαμαράς, μετά ο Μεϊμαράκης, μετά ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Στο παρελθόν είχαν προηγηθεί άλλοι. Στο ΠΑΣΟΚ, μετά τον Ανδρέα Παπανδρέου, αρχηγοί έγιναν ο Κώστας Σημίτης, ο Γιώργος Παπανδρέου, ο Ευάγγελος Βενιζέλος, η Φώφη Γεννηματά.
ν

Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι προσωποπαγές κόμμα, καταδικασμένο να εξαφανιστεί. Image: Supplied
ν

Τα προσωποπαγή κόμματα είναι καταδικασμένα να πεθάνουν. Ακόμη και το ΚΚΕ αλλάζει κατά καιρούς αρχηγό. Όχι όμως ο ΣΥΡΙΖΑ. Γεννήθηκε με τον Αλέξη και θα πεθάνει με τον Αλέξη, αφού κανείς δεν τολμά να τον αμφισβητήσει, ούτε μετά από μια τόσο συντριπτική ήττα. Και όμως, αυτός ευθύνεται για τα λάθη που οδήγησαν τον ΣΥΡΙΖΑ στο λαϊκό ανάθεμα και την ταπείνωση.

Ο Τσίπρας έπαθε αυτό που παθαίνουν οι περισσότεροι που γεύονται την εξουσία: τυφλώθηκε από το πάθος. Όχι όμως όπως ο μάντης Τειρεσίας που τυφλώθηκε επειδή είδε γυμνή την Αθηνά, δηλαδή την αλήθεια. Γιατί και ο Όμηρος ήταν τυφλός. Είχε αποτραβήξει τα μάτια του από τα εφήμερα ανθρώπινα έργα για να τα στρέψει στον κόσμο των ανώτερων ιδεών και της αλήθειας. Ο Τσίπρας όμως τυφλώθηκε σαν κάποιος που ενώ έχει μάτια δεν βλέπει τον λάκκο που υπάρχει μπροστά του και πέφτει μέσα με τα τέσσερα, προκαλώντας το γέλιο των παρισταμένων.
ν

ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΗΓΕΣΙΑΣ

Η εξουσία είναι γεμάτη θέλγητρα για να παραπλανά τους εραστές της. Και αυτοί, μόλις την κατακτήσουν, γεμίζουν έπαρση∙ νιώθουν άτρωτοι, ανίκητοι, παντοδύναμοι, παντοτινοί. Αλλά πρόκειται για ψευδαίσθηση. Το αντιλαμβάνονται μόνο όταν αυτή τους αφήσει για κάποιον άλλον εραστή.

Στην πραγματικότητα ποτέ δεν την κατέκτησαν∙ η εξουσία είναι αυτή που τους κατακτά. Και μόλις εκείνοι ικανοποιήσουν τα βίτσια και τα πάθη της, κι αφού τους αποστραγγίξει από πάνω τους κάθε χυμό και κάθε ικμάδα, τους πετά όπως πετάμε τις άδειες λεμονόκουπες.

Ο αληθινός ηγέτης το γνωρίζει αυτό, γιατί έχει επαφή με την αλήθεια – έχει επαφή με την πραγματικότητα. Γνωρίζει τι κάνει, όπως γνωρίζει και γιατί το κάνει.

Σε αυτή την απλή πρόταση συνοψίζονται τα δύο μυστικά της ηγεσίας.

Θα το επαναλάβουμε. Ηγεσία είναι η γνώση της αλήθειας. Κατά συνέπεια, ηγέτης είναι αυτός που γνωρίζει την αλήθεια. Ξέρει τι κάνει και γιατί το κάνει. Γνωρίζει τι είναι αυτό που τον κινητοποιεί για να κάνει αυτό που κάνει. Αν το κίνητρο είναι υψηλό ή ταπεινό.

Οι περισσότεροι άνθρωποι κάνουν αυτό που περιμένουν οι άλλοι από αυτούς. Ο ηγέτης δεν πηγαίνει σύμφωνα με τις τάσεις της αγοράς, τη μόδα, τις επιθυμίες των πολλών ή τις πιέσεις των ισχυρών. Έχει μια εσωτερική πυξίδα που τον καθοδηγεί∙ και αυτή είναι το σύστημα αξιών που έχει.

Το σύστημα των αξιών σε έναν άνθρωπο είναι αποτέλεσμα παιδείας και καλλιέργειας. Και αποκτάται κυρίως από τη μελέτη της ιστορίας και τις σπουδές στα ελληνικά γράμματα που είναι η ψυχή του πολιτισμένου κόσμου.

Όμως ο ηγέτης δεν φτάνει μόνο να γνωρίζει. Γιατί αυτός που γνωρίζει, αλλά δεν λογαριάζει καλά τα πράγματα, χάνει την ηγεσία. Γι’ αυτό ο ηγέτης πρέπει να έχει πλατιά ματιά και να βλέπει τα πράγματα από ψηλά, ακόμη κι αν βρίσκεται σε πολύ χαμηλή θέση.
ν

ΤΑ ΛΑΘΗ ΤΩΝ ΗΓΕΤΩΝ

Η Συμφωνία των Πρεσπών είναι ένα τέτοιο παράδειγμα. Μπορεί αυτός που κλήθηκε να διαχειριστεί το Μακεδονικό να ήταν όμηρος υποσχέσεων στα ξένα κέντρα εξουσίας και ασφυκτικών πιέσεων. Αλλά έπρεπε να σκεφτεί καθαρά. Γιατί και οι ξένοι σύμβουλοι σε παραπλανούν, και μάλιστα πολλές φορές χειρότερα από τους δικούς σου αυλοκόλακες. Έτσι σκάβουν τον τάφο σου.

Ένας αληθινός ηγέτης γνωρίζει ότι δεν του ανήκει ούτε η χώρα ούτε η εξουσία. Τη δεύτερη τη χρωστά στο λαό. Επομένως, δεν θα έκανε ποτέ κάτι ενάντια στη θέληση εκείνων που του έδωσαν την εξουσία. Ένας αληθινός ηγέτης θα απευθυνόταν στο λαό μιλώντας ξεκάθαρα και θα ζητούσε τη γνώμη και τη συμβουλή του. Και θα έκανε αυτό που θα του έλεγε ο λαός. Ακόμη κι αν έπεφτε, θα έπεφτε αντιστεκόμενος, κι ο λαός, εκτιμώντας την αντρίκια και θυσιαστική στάση του, θα τον επανέφερε στην εξουσία.
ν

Το Μακεδονικό υπήρξε ο επιτάφιος του Αλέξη Τσίπρα. Φωτό αρχείου
ν

Όταν υποτάσσεσαι χωρίς μάχη και χωρίς αντίσταση, δεν σε σέβεται ούτε ο λαός ούτε ο αντίπαλος, αλλά όλοι σε θεωρούν μύξα.

Ο αληθινός ηγέτης δεν αυτοανακηρύσσεται. Οι άλλοι του ζητούν να αναλάβει την ηγεσία. Και αυτό δεν το ξεχνά ποτέ, ότι την ηγεσία την χρωστά σ’ αυτούς που τον εξέλεξαν ως αρχηγό. Είτε πρόκειται για την ομάδα διευθυντών που εκλέγει τον εκτελεστικό διευθυντή (CEO) μιας επιχείρησης είτε για το λαό που εκλέγει έναν κυβερνήτη. Το να πιστεύει ότι η εξουσία του ανήκει είναι ολέθρια φαντασίωση.

Ο ηγέτης διατηρεί την εξουσία όσο διατηρεί επαφή με την αλήθεια και την πραγματικότητα. Και την χάνει είτε από οίηση είτε γιατί, κλεισμένος στον ελεφάντινο πύργο του, χάνει την επαφή με τη ροή των πραγμάτων, με τη διαλεκτική, και αρκείται στις εικόνες που του παρουσιάζουν οι αυλικοί του.

Οι CEO ακούνε τους συντάκτες των οικονομικών εφημερίδων, ενώ οι τελευταίοι δεν είναι άνθρωποι της αγοράς και δεν ξέρουν που πάνε τα τέσσερα. Έτσι, αλλάζουν τη στρατηγική των εταιρειών τους κι αυτό είναι λάθος.

Οι πολιτικοί ακούνε τους αυλοκόλακες, που τους μεταφέρουν μια παραποιημένη εικόνα της πραγματικότητας για να τους χαϊδέψουν τ’ αυτιά. Όταν πηγαίνουν σε μια συγκέντρωση, δεν πάνε για να αφουγκραστούν το λαό, αλλά για να εισπράξουν χειροκροτήματα και επευφημίες. Αυτό δεν λέγεται επαφή με την πραγματικότητα.

Το τι συμβαίνει σε αυτή την περίπτωση το έχουμε δει στο παρελθόν. Ηγέτες που φάνταζαν παντοδύναμοι γκρεμίστηκαν μέσα σε μια στιγμή. Το είδαμε και πρόσφατα στις ευρωεκλογές. Χαρακτηριστικό το παράδειγμα της Βρετανίδας πρωθυπουργού. Νόμιζε ότι κυβερνά, ενώ δεν είχε καμία επαφή με αυτά που συνέβαιναν γύρω της και μπροστά στα μάτια της.

Γι’ αυτό ο ηγέτης πρέπει, πάνω απ’ όλα, να γνωρίζει την αλήθεια και να ζυγιάζει τα πράγματα με λογική και σωφροσύνη. Αυτό σημαίνει ότι δεν πρέπει να είναι μονόπλευρος, αλλά διαλεκτικός. Η διαλεκτική εφευρέθηκε από τους αρχαίους Έλληνες σαν ένας ασφαλής οδηγός για την εύρεση της αλήθειας. Στην πράξη σημαίνει να αναλύεις ένα πρόβλημα στα συστατικά του και να το αποφλοιώνεις, πετώντας όλα τα περιττά, έως ότου φτάσεις στην καρδιά του ζητήματος, στο ένα και μοναδικό συστατικό που δεν επιδέχεται περαιτέρω διαίρεση. Αυτό το ένα που θα μείνει είναι η αλήθεια.

Αλλά για να το κάνεις αυτό, πρέπει να έχεις κοινή λογική και το μυαλό σου να μην είναι θολωμένο από ψευδαισθήσεις. Πρέπει να μην κοροϊδεύεις τον εαυτό σου.

Χρειάζεται θάρρος για να δεις την αλήθεια κατάματα.

ν

 

---