Οι πρώτοι άνθρωποι έτρωγαν τα παιδιά τους, πριν από 850.000 χρόνια (vid)

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ  | Ενημ. 27/07/2025, 09:55

Posted by Youmagazine Staff

Οι πρώτοι άνθρωποι έτρωγαν τα παιδιά τους, αποκαλύπτουν αρχαιολογικές έρευνες στην Αταπουέρκα της βόρειας Ισπανίας.

Κανιβαλισμός στη Βραζιλία όπως περιγράφεται από τον Γερμανό εξερευνητή Χανς Στάντεν τον 16ο αιώνα. (Gravure de Théodore de Bry, 1562). Image: Wikimedia Commons

v

ΑΠΟΔΕΙΚΤΙΚΑ στοιχεία ανθρώπινου κανιβαλισμού βρέθηκαν σε απολιθωμένα οστά που χρονολογούνται πριν από 850.000 χρόνια.

Η αξιοσημείωτη ανακάλυψη, η οποία έγινε από αρχαιολόγους που εργάζονται στο σπήλαιο Gran Dolina στην Αταπουέρκα (Atapuerca), στη βόρεια Ισπανία, δείχνει στοιχεία ότι οι πρόγονοί μας συνήθιζαν να τρώνε τους οικείους τους.

Τα οστά ανήκαν σε ένα παιδί ηλικίας μεταξύ δύο και τεσσάρων ετών και φέρουν εμφανή σημάδια από αιχμηρό αντικείμενο – σημάδια που μοιάζουν πολύ με αυτά που βρέθηκαν σε λείψανα ζώων που τεμαχίστηκαν για τροφή.

Αυτό υποδηλώνει ότι το είδος –ο Homo antecessor– όχι μόνο ασκούσε κανιβαλισμό, αλλά το έκανε και στα δικά του μικρά.

«Αυτή η περίπτωση είναι ιδιαίτερα αξιοσημείωτη, όχι μόνο λόγω της ηλικίας του παιδιού, αλλά και λόγω της ακρίβειας των σημαδιών κοπής», δήλωσε η συν-διευθύντρια της ανασκαφής, δρ Palmira Saladie.

Αν και αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που ανακαλύπτονται στοιχεία αρχαϊκού ανθρώπινου κανιβαλισμού, η ανακάλυψη δείχνει ότι αυτή η συμπεριφορά δεν ήταν απλώς ένα μεμονωμένο περιστατικό και πιθανότατα συνεχίστηκε για κάποιο χρονικό διάστημα.
ν

Οι Ισπανοί αρχαιολόγοι που έκαναν την ανακάλυψη στον αρχαιολογικό χώρο Gran Dolina στην Αταπουέρκα. Image: Maria D. Guillen / IPHES-CERCA
ν

Ο Homo antecessor (Άνθρωπος ο πρόδρομος) ήταν κανίβαλος. Αυτός ο πρόγονος του ανθρώπου έζησε στην Ευρώπη 1.200.000 έως 800.000 χρόνια πριν. Image: Wikimedia Commons

ν

Ιστορία του κανιβαλισμού

Ο κανιβαλισμός έχει αρχαίες ρίζες. Στην ελληνική μυθολογία, ο βασιλιάς της Αρκαδίας, Λυκάων, σέρβιρε στον Δία ένα γεύμα που περιλάμβανε τη σάρκα του ίδιου του γιου του, σε μια προσπάθεια να δοκιμάσει τη θεϊκότητα του Δία. Αυτή η πράξη ασέβειας εξόργισε τον Δία, ο οποίος στη συνέχεια μεταμόρφωσε τον Λυκάονα σε λύκο.

Υπάρχει επίσης και η ιστορία του Τάνταλου. Αν και φίλος και ομοτράπεζος των θεών, διέπραξε ανείπωτη ιεροσυλία. Θέλοντας να διαπιστώσει αν οι θεοί μπορούσαν να εξαπατηθούν, τους κάλεσε σε δείπνο και τους πρόσφερε κομμάτια από τον γιο του Πέλοπα που τον είχε σκοτώσει και μαγειρέψει. Η Δήμητρα ήταν η μόνη που έφαγε, απορροφημένη στη θλίψη της από την απώλεια της κόρης της Περσεφόνης. Οι θεοί ανέστησαν τον Πέλοπα και καταδίκασαν τον Τάνταλο στο γνωστό μαρτύριο, να πεινάει και να διψάει, αλλά να μην μπορεί ούτε να πιει ούτε να φάει. Έκτοτε βασανίζεται αιώνια.

Σύμφωνα με τον Εμπεδοκλή τον Ακραγαντίνο (495 – 435 π.Χ.), γιατρό και φιλόσοφο, ο κανιβαλισμός ήταν ένα από τα αρχικά αμαρτήματα του ανθρώπου – μαζί με τον φόνο και την κτηνοβασία. Στο έργο του Καθαρμοί, περιγράφει ένα από τα πρώτα περιστατικά ανθρωποθυσίας:

Ο πατέρας σηκώνει τον ίδιο του τον γιο,
που έχει αλλάξει όψη,
και τον σφάζει με μια προσευχή, ο άμυαλος,
καθώς φρικτά ουρλιάζει, τον θύτη ικετεύοντας.
Αυτός όμως κουφός στα ουρλιαχτά, τον σφάζει
κι ετοιμάζει στις αίθουσές του μακάβριο συμπόσιο.
Έτσι, ο πατέρας αρπάζει τον γιο και τα παιδιά
τη μάνα, και παίρνοντάς τους τη ζωή
τρώνε τις σάρκες των ακριβών τους.

Ενδείξεις κανιβαλισμού έχουμε σε περιόδους μεγάλης πείνας, από την Πλειστόκαινο Εποχή και τους Νεάντερταλ μέχρι την αρχαία Ρώμη. Επίσης στην Κίνα, στη Ρωσία, στη Μογγολία, σε πολλές χώρες της Αφρικής (Λιβερία, Κογκό, Νιγηρία κ.ά.), στους Αζτέκους, στην Ινδοκίνα, στην Αυστραλία, στη Νέα Ζηλανδία, στα νησιά Φίτζι, στην Περσία, στη Γαλλία, τη Γερμανία, την Βρετανία, την Ολλανδία, την Ουκρανία, ακόμη και σε μουσουλμανικές χώρες.

Η σουνίτισα διοικητής και πολέμαρχος της Αραβίας, Χιντ μπιντ Ούτμπα ιμπν Ραμπίγια (6ος-7ος αι. μ.Χ.) έφαγε (ή τουλάχιστον προσπάθησε να) το συκώτι του Χάμζα ιμπν Αμπντ αλ-Μουταλίμ, θείου του Μωάμεθ. Εκείνη την εποχή, το συκώτι θεωρούνταν «έδρα της ζωής».

Πιο πριν, κατά τη διάρκεια των Ρωμαιο-Ιουδαϊκών πολέμων (66-135), μια γυναίκα στην πολιορκημένη Ιερουσαλήμ έφαγε το παιδί της για να επιβιώσει. Αυτό αναφέρει ο ιστορικός Φλάβιος Ιώσηπος.

Οι Γάλλοι Καθολικοί έφαγαν συκώτια και καρδιές Ουγενότων στη σφαγή της ημέρας του Αγίου Βαρθολομαίου το 1572, σε ορισμένες μάλιστα περιπτώσεις τα προσέφεραν και προς πώληση.

Ο Κινέζος αυτοκράτορας Γουζονγκ των Τανγκ (618 – 906) λέγεται ότι έτρωγε τις καρδιές και τα συκώτια εφήβων για να θεραπεύσει την ασθένειά του.
ν

Η Σχεδία της Μέδουσας. Πίνακας του Γάλλου ζωγράφου Ζαν-Λουί-Τεοντόρ Ζερικώ με θέμα το ναυάγιο της γαλλικής φρεγάτας “Μέδουσα” στις ακτές της Αφρικής το 1816. Όσοι επέζησαν έτρωγαν εκείνους που είχαν πεθάνει. Image: Wikimedia Commons
v

Μερικοί από τους 16 επιβάτες που σώθηκαν όταν το αεροπλάνο τους, ένα Fairchild FH-227D με 45 επιβαίνοντες, έπεσε στις χιονισμένες Άνδεις το 1972. Επέζησαν τρώγοντας τα πτώματα όσων είχαν σκοτωθεί. Image: Supplied
ν

Στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, Ιάπωνες στρατιώτες έφαγαν τα συκώτια των σκοτωμένων Αμερικανών στο περιστατικό της Τσιτσιτζίμα. Πολλοί Ιάπωνες στρατιώτες που πέθαναν κατά την κατοχή του νησιού Τζόλο στις Φιλιππίνες έφαγαν τα συκώτια των ντόπιων μαχητών Μόρο, σύμφωνα με τον Ιάπωνα στρατιώτη Φουτζιόκα Ακιγιόσι.

Οι Ευρωπαίοι που συνόδευσαν τον Χριστόφορο Κολόμβο στο δεύτερο ταξίδι του στην Αμερική (βλ. Wikipedia/Human_cannibalism) έπιαναν Ινδιάνους και «τους έψηναν σε σούβλες πάνω σε αναμμένα κάρβουνα ως λιχουδιά για τους λαίμαργους».

Το 2018, ένας Αμερικανός ιεραπόστολος σκοτώθηκε και φαγώθηκε από μια φυλή αγρίων που κατοικεί στα Νησιά Ανταμάν στον Κόλπο της Βεγγάλης.

Ο κανιβαλισμός επιζεί στην «πολιτισμένη» Δύση μέχρι σήμερα, με θύματα μικρά παιδιά που πωλούνται από τους ίδιους τους γονείς τους, κυρίως όμως παιδιά του δρόμου και παιδιά μεταναστευτικών ροών που απάγονται και μαγειρεύονται, ή σφάζονται σε τελετές ανθρωποθυσιών.

v

ν

Δείτε επίσης:

Ανθρωποθυσία για απαλλαγή από το Κυλώνειον Άγος; Βρέθηκε κολοσσιαίο άγαλμα του φαραώ Ραμσή Β΄ Άγνωστη ιατρική συνταγή του Ιπποκράτη στη Μονή Σινά Άγαλμα της Αφροδίτης σε ρωμαϊκή βίλλα στη Γρανάδα (vid) Συρία: Στο φως σπάνιο ψηφιδωτό, ηλικίας 1600 ετών, με ομηρικούς ήρωες Μια γυναίκα βαμπίρ επανέρχεται στη ζωή χάρη στην επιστήμη (vid)