Επιστολή προς την ΑΑΔΕ από την Ανεξάρτητη Κίνηση Οικονομολόγων Ελλάδας

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Από τον Παναγιώτη Αλεβιζάκη (*)

Οι θέσεις και οι προτάσεις της Ανεξάρτητης Κίνησης Οικονομολόγων Ελλάδας (ΑΚΙΟΕ) προς την πλημμελώς λειτουργούσα Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ).

ν

ΟΠΩΣ προβάλλει στη σελίδα της η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), όραμά της είναι «να θεμελιώσει σχέση εμπιστοσύνης με τους πολίτες και να εξελιχθεί σε έναν πρότυπο οργανισμό διασφάλισης των δημοσίων εσόδων της χώρας».

Επειδή όμως η ΑΑΔΕ απέχει ακόμη πολύ από το να υλοποιήσει το όραμα αυτό, η παράταξη της Ανεξάρτητης Κίνησης Οικονομολόγων Ελλάδας (ΑΚΙΟΕ) έχει πολύ συγκεκριμένες θέσεις και προτάσεις με σκοπό να βοηθήσει την Ανεξάρτητη Αρχή να το προσεγγίσει.

Οι θέσεις και προτάσεις μας που αποκρυσταλλώνουν την εμπειρία τόσο των συναδέλφων οικονομολόγων που υπηρετούν στην ΑΑΔΕ όσο και των συναδέλφων που συναλλάσσονται καθημερινά με αυτήν, είναι οι εξής:
ν

1. ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ

Παρά την πρόοδο στο κομμάτι της ηλεκτρονικοποίησης των συναλλαγών, οι συνάδελφοι λογιστές γνωρίζουμε πολύ καλά ότι η «καθημερινή επίσκεψη» στην τοπική εφορία είναι αναπόφευκτη.

Σχεδόν όλες οι μεταβολές στο Μητρώο, αρκετά μεγάλο μέρος της συναλλαγής στο Εισόδημα και στο ΦΠΑ καθώς και δεκάδες άλλα προβλήματα όσον αφορά τις ρυθμίσεις παλιές και νέες, αλλά και οι συμψηφισμοί στο τμήμα εσόδων, είναι μόνο ορισμένοι λόγοι που αναγκάζουν τους συναδέλφους και τους πολίτες να δαπανούν εργατοώρες σε μετακινήσεις και ουρές αναμονής στις Εφορίες.

Πέρα όμως από τις «χαμένες εργατοώρες» η συναλλαγή συνεχίζει να απασχολεί το μεγαλύτερο μέρος του προσωπικού των Εφοριών, ενώ αυτό θα έπρεπε να ασκεί ελεγκτικά καθήκοντα.
ν

2. ΣΤΟΧΕΥΣΗ ΣΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΦΟΡΟΔΙΑΦΥΓΗ

Θέση μας είναι ότι υπάρχει «προνομιακή σχέση» ορισμένων κλάδων και προσώπων με τη μεγάλη φοροδιαφυγή και είναι έννομη και ηθική υποχρέωση του φοροελεγκτικού μηχανισμού να στραφεί σε αυτές τις κατηγορίες και να τις ελέγξει αποτελεσματικά.

Τέτοιες περιπτώσεις είναι οι υπεράκτιες εταιρείες (off-shore), όμιλοι επιχειρήσεων με παγκόσμια παρουσία και μεταφορά κερδών σε φορολογικούς παραδείσους, λίστες με εμβάσματα και τραπεζικές κινήσεις όπου εισπράχθηκαν ελάχιστα, «διάσημοι» όπως καλλιτέχνες, μεγαλοδικηγόροι, μεγαλογιατροί, αθλητές, εκδότες ΜΜΕ και πολλοί άλλοι.

Η στόχευση σε αυτές τις κατηγορίες και η εφαρμογή των έμμεσων τεχνικών προσδιορισμού του εισοδήματός τους θα δώσει το σωστό μήνυμα στην κοινωνία ότι επιτέλους ο μηχανισμός ασχολείται με τη φοροδιαφυγή ουσίας, έτσι ώστε να μπορεί να απαιτεί μετά και από κάθε μικροεπαγγελματία να είναι συνεπής στις φορολογικές του υποχρεώσεις.
ν

Καταγγελία 1: «Υπάρχει προνομιακή μεταχείριση ορισμένων κλάδων και διασήμων προσώπων από την Εφορία, με αποτέλεσμα τη μεγάλη φοροδιαφυγή».
ν

3. ΑΛΛΑΓΗ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ
ΤΟΥ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ

Από το σύνολο των προληπτικών ελέγχων που διενεργείται Πανελλαδικά, η συντριπτική πλειοψηφία αφορά μικροεπαγγελματίες, συνήθως στο χώρο της εστίασης, χωρίς κανένα σχεδιασμό για περιπτώσεις τρανταχτής φοροδιαφυγής που απαιτούν μια συστηματικότερη προσπάθεια.

Κυκλώματα που διενεργούν μεγάλη φοροδιαφυγή, όπως παράνομα φορτία με καπνικά είδη, με καύσιμα, βυτία ελαιολάδου, εκμισθωτές πολυτελών κατοικιών χωρίς να έχουν δηλωθεί στο μητρώο ακινήτων κ.ά. συνεχίζουν να «κάνουν τη δουλειά τους» κάτω από τη μύτη των ελεγκτών.

Είναι σαφές ότι η διοίκηση της ΑΑΔΕ πρέπει να αλλάξει φιλοσοφία και να εστιάσει στο λιγότεροι αλλά ουσιαστικότεροι έλεγχοι.

Να αξιοποιήσει πληροφορίες από άλλες υπηρεσίες, από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με άλλα λόγια να εκσυγχρονίσει τον τρόπο δουλειάς της. Το όφελος από μια τέτοια αλλαγή θα είναι ουσιαστικό: όχι μόνο θα «χτυπηθούν» μεγάλα κυκλώματα φοροδιαφυγής και παραοικονομίας, αλλά θα περάσει και το μήνυμα της φορολογικής συμμόρφωσης στην κοινωνία.
ν

4. ΔΙΑΦΑΝΕΙΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ ΣΤΟΥΣ ΕΛΕΓΧΟΥΣ

Πρέπει να υπάρχουν διαφανείς διαδικασίες τόσο στα κριτήρια επιλογής των υποθέσεων ελέγχου όσο και στη χρέωσή τους. Θα πρέπει η διοίκηση της ΑΑΔΕ να επικοινωνήσει και να αποδείξει στο φορέα μας το Οικονομικό Επιμελητήριο και κατ’ επέκταση στην κοινωνία ότι οι υποθέσεις ελέγχου και η ανάθεσή τους στους ελεγκτές στις κατά τόπους υπηρεσίες πραγματοποιείται με διαφανή και αντικειμενικά κριτήρια στην επιλογή των προς έλεγχο υποθέσεων.

Είναι απόλυτα σαφές ότι τόσο η επιλογή των υποθέσεων όσο και η μετέπειτα χρέωσή τους σε συγκεκριμένο ελεγκτή πρέπει να διέπεται από διαφάνεια και τυχαιότητα ώστε να μην υπάρχουν υπόνοιες ότι σε άλλους «πέφτει βαρύς ο πέλεκυς» και άλλοι «πέφτουν στα μαλακά». Το να κάνει τη χρέωση ο κατά τόπους προϊστάμενος ανάλογα τις μεροληψίες και τις συμπάθειές του δεν είναι σίγουρα μια αντικειμενική και διαφανής διαδικασία.

Οι εντολές θα πρέπει να ανατίθενται με τυχαίο και διαφανή τρόπο σε όλα τα επίπεδα, με πρόβλεψη σχέσης μοριοδότησης υπόθεσης, γνωστικού επιπέδου και εμπειρίας του ελεγκτή.

Σημαντικό είναι ακόμη να θεσπιστεί ένα ποσοστό επανελέγχου των υποθέσεων αυτών π.χ. ένα 5% το οποίο όπως είναι ευνόητο θα γίνεται από υπαλλήλους άλλων υπηρεσιών για να μην υπάρχει το στοιχείο της προσωπικής γνωριμίας.

Θα μπορούσε ακόμη να χορηγείται ο φάκελος της υπόθεσης επανελέγχου σε φωτοαντίγραφα με καλυμμένα τα στοιχεία των εμπλεκομένων –ελεγκτή, προϊσταμένων, ελεγχόμενου κτλ.‒ ώστε να μην υπάρχει δυνατότητα συνεννόησης του ελεγκτή επανελέγχου με τον αρχικό ελεγκτή.
ν

5. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ
ΣΤΗΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ

Διαφανείς και αντικειμενικές διαδικασίες στην επιλογή των ατόμων που στελεχώνουν τις θέσεις ευθύνης. Η κατάσταση έχει βελτιωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, αλλά υπάρχουν ακόμη σκοτεινά σημεία που πρέπει να διορθωθούν.

Ειδικότερα οι υπάλληλοι της ΑΑΔΕ επιλέγονται σε θέσεις ευθύνης με βάση μια πολυπαραμετρική διαδικασία κατά την οποία προσμετρούνται τόσο τα τυπικά εκπαιδευτικά και επαγγελματικά προσόντα όσο και ορθά οι εκθέσεις αξιολόγησης και η συνέντευξη. Ωστόσο στο κομμάτι της συνέντευξης δεν τηρούνται πρακτικά, με αποτέλεσμα κάποιος που αμφισβητεί τη βαθμολογία που έλαβε να μην έχει τεκμήρια για να στηρίξει τυχόν ένστασή του.

Είναι λοιπόν εύκολα αντιληπτό ότι στο κομμάτι αυτό μπορεί να κατευθυνθεί η τελική επιλογή στον «επιθυμητό υποψήφιο» χωρίς να μπορεί αυτό να ελεγχθεί.
ν

Καταγγελία 2: «Η εκπαίδευση των εφοριακών ελεγκτών ανατίθεται στις μεγάλες εταιρείες, τις οποίες αργότερα θα κληθούν να ελέγξουν!»

ν

6. ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΩΝ ΕΦΟΡΙΑΚΩΝ

Συστηματική και ποιοτική εκπαίδευση των εφοριακών με ενίσχυση της φορολογικής τους ακαδημίας. Πολύ ορθά, οι νεοδιοριζόμενοι εφοριακοί θα περνούν από πρόγραμμα εκπαίδευσης της φορολογικής τους ακαδημίας προτού ακόμη εργαστούν στις ΔΟΥ ώστε να μάθουν «σωστά» τις διατάξεις των φορολογικών αντικειμένων και να μην βασίζονται απλά «στη γνώση του παλιού» που κάνει το ίδιο αντικείμενο.

Περισσότερο αναγκαίο όμως είναι να ενημερώνονται και να εκπαιδεύονται συχνά για τις αλλαγές που γίνονται προκειμένου όχι μόνο να είναι επαρκείς στα καθήκοντά τους αλλά να βοηθούν και τους συναδέλφους λογιστές και τους πολίτες στην εκπλήρωση των υποχρεώσουν τους.

Στο κομμάτι αυτό, όπως αναφέραμε και σε προηγούμενη ανακοίνωσή μας, είναι απολύτως σαφές ότι δεν είναι δυνατόν η εκπαίδευση των εφοριακών να ανατίθεται σε ελεγκτικές εταιρείες.

Δεν μπορούμε να ανεχτούμε οι ίδιες εταιρείες από τη μια να υπογράφουν τα προσαρτήματα των οικονομικών καταστάσεων, από την άλλη μέσω των θυγατρικών τους να τηρούν βιβλία και λογιστικές καταστάσεις και επιπλέον να αναλαμβάνουν και την εκπαίδευση των εφοριακών ελεγκτών, αποκτώντας έτσι μια προνομιακή πρόσβαση στο φοροελεγκτικό μηχανισμό.

Υπάρχουν σίγουρα πολλά που πρέπει να γίνουν για να αποτελέσει η ΑΑΔΕ «έναν πρότυπο οργανισμό διασφάλισης των δημοσίων εσόδων της χώρας».

Όπως σε όλα τα θέματα, η λύση είναι κύρια θέμα πολιτικής βούλησης και οργάνωσης και λιγότερο θέμα πόρων. Εμείς ως παράταξη πιστεύουμε ότι ο φορέας μας, το Οικονομικό Επιμελητήριο, πρέπει να επιδιώκει τη βελτίωση του φοροελεγκτικού μηχανισμού και να επισημαίνει σε κάθε ευκαιρία την ανάγκη να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τα προβλήματα και τις παθογένειές του.

________________

(*) Ο Παναγιώτης Αλεβιζάκης είναι οικονομολόγος, εκπρόσωπος της Ανεξάρτητης Κίνησης Οικονομολόγων Ελλάδας (ΑΚΙΟΕ).

ν

Δείτε επίσης:

ΑΑΔΕ: Κατάσχει ποσά από ακατάσχετους λογαριασμούς Περιουσιολόγιο από Μάρτιο: η ληστεία του ελληνικού λαού ολοκληρώνεται Ξεπέρασαν τα 800 εκατ. ευρώ οι ληξιπρόθεσμες οφειλές 161.000 φορολογούμενοι θα κληθούν να δώσουν άμεσα 2,6 δισ. ευρώ Η δραματική κατάσταση των Ελλήνων με επίσημα στοιχεία Μπαράζ κατασχέσεων για χρέη προς το Δημόσιο