Όταν ο Δίας εξαπολύει τους κεραυνούς του
ΠΡΩΤΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ
Από τον Σπύρο Μαργέτη*
Νεώτερες επιστημονικές έρευνες επιβεβαιώνουν την πεποίθηση των αρχαίων Ελλήνων ότι ο Δίας δημιουργεί τους κεραυνούς. Ας δούμε πώς και γιατί.
Οι κεραυνοί απελευθερώνουν μεγάλη ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας, αναπτύσσοντας τάση 10 εκατ. βολτ! Image: Supplied
v
Ο ΚΕΡΑΥΝΟΣ είναι μια τεράστια ηλεκτροστατική εκκένωση μεταξύ των ηλεκτρικά φορτισμένων τμημάτων του ίδιου νέφους ή μεταξύ ενός νέφους και της επιφάνειας του πλανήτη. Τότε οι φορτισμένες περιοχές στην ατμόσφαιρα εξισώνονται προσωρινά μέσω του κεραυνού, καθώς η ηλεκτρική εκκένωσή τους διαχέεται στην επιφάνεια της Γης.
Υπάρχουν τρεις βασικοί τύποι κεραυνών: αυτός που δημιουργείται μεταξύ δύο διαφορετικών τμημάτων του ίδιου νέφους∙ αυτός που δημιουργείται ανάμεσα σε δύο διαφορετικά σύννεφα∙ και τέλος αυτός που δημιουργείται μεταξύ ενός νέφους και του εδάφους.
Οι κεραυνοί απελευθερώνουν μεγάλη ποσότητα ηλεκτρικής ενέργειας, αναπτύσσοντας τάση 10 εκατομμυρίων βολτ!
Οι αστραπές συνοδεύονται πάντα από τον ήχο βροντής. Όταν ακούει κανείς βροντές σημαίνει ότι βρίσκεται σε περιοχή η οποία είναι αρκετά κοντά ώστε να κινδυνεύει από κτύπημα κεραυνού.
Οι κεραυνοί μπορεί να είναι θανατηφόροι. Περίπου το 20% των θυμάτων σκοτώνονται, ενώ το 70% των επιζώντων παρουσιάζει σοβαρά μακροχρόνια προβλήματα υγείας.
v
Το μυστήριο των κεραυνών
Σύμφωνα με τα παραπάνω, ο κεραυνός δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένας γιγαντιαίος ηλεκτρικός σπινθήρας ανάμεσα στα σύννεφα και το έδαφος. Αυτό όμως είναι μια εύκολη εξήγηση.
Αν θελήσουμε να εμβαθύνουμε στο θέμα, θα φανεί ότι το φαινόμενο του κεραυνού δεν είναι απλό, αλλά σύνθετο, γιατί για να συμβεί απαιτείται συγκυρία πολλών παραγόντων, όπως άλλωστε συμβαίνει με τα περισσότερα φαινόμενα της ατμόσφαιρας. Αυτοί οι παράγοντες δεν έχουν διευκρινιστεί πλήρως και μερικοί παραμένουν ακόμα άγνωστοι.
Για παράδειγμα, όταν τέθηκε το ερώτημα: «Γιατί οι κεραυνοί δεν ακολουθούν τον συντομότερο δρόμο μεταξύ του νέφους και της γης, αλλά παρουσιάζουν διακλαδιζόμενα σχήματα, τα οποία μοιάζουν με τη ρίζα ενός δέντρου (ποτέ βέβαια ζιγκ ζαγκ);» Η απάντηση στηρίχτηκε στη διαπίστωση ότι τα ηλεκτρικά ρεύματα, όταν πηγαίνουν από το ένα σημείο στο άλλο, ακολουθούν τη γραμμή εκείνη που παρουσιάζει τη μικρότερη ηλεκτρική αντίσταση και όχι την ευθεία.
Δηλαδή, ο συντομότερος δρόμος μεταξύ δύο σημείων, σε αντίθεση με τη γεωμετρία, δεν είναι η ευθεία για τα ρεύματα, μα αυτός που παρουσιάζει την μικρότερη αντίσταση.
v
Δίας και Θέτιδα. Έργο του Ζαν Ντομινίκ Ενγκρ, 1811. Οι ενεργειακές εκπορεύσεις από
τον πλανήτη Δία επηρεάζουν το φαινόμενο του κεραυνού. Image: Supplied
v
Οι επιστήμονες γνώριζαν από καιρό ότι η ατμόσφαιρα είναι διαρκώς γεμάτη από ηλεκτρισμό. Αυτό οφείλεται σε μια περίεργη ακτινοβολία, άγνωστης προέλευσης που προέρχεται από τον κοσμικό χώρο και όχι από το ηλιακό μας σύστημα. Την ονόμασαν «κοσμική ακτινοβολία» λόγω της προέλευσής της.
Αυτή λοιπόν είναι υπεύθυνη που υπάρχουν έτοιμα «μονοπάτια» μέσα από τα οποία μπορεί να περάσει ο κεραυνός. Αυτή καθορίζει το «δρομολόγιο» που θα ακολουθήσει ο κεραυνός στην πορεία του μέσα στην ατμόσφαιρα, κάθε φορά που συμβαίνει.
Έτσι, κατά παράδοξο τρόπο, ένα φαινόμενο που αρχικά θεωρήθηκε σαν «τοπικό» συμβάν στην περιοχή γύρω από το φλοιό της Γης, τελικά συσχετίζεται με διεργασίες και ενέργειες συμπαντικές.
v
Ο ηλιακός άνεμος και ο Δίας
Τα ερωτήματα όμως σχετικά με τον κεραυνό δεν έχουν εξαντληθεί. Πώς φορτίζονται τα σύννεφα; Πού οφείλει την ύπαρξή του το γήινο ηλεκτρικό και μαγνητικό πεδίο; Ποιος είναι ο ρόλος του ηλιακού ανέμου; Και το κυριότερο, πώς δημιουργούνται οι κεραυνοί;
Αν και έχουν προταθεί διάφορες θεωρίες, ο μηχανισμός του φαινομένου δεν έχει αποκαλυφθεί πλήρως, ίσως επειδή είναι αρκετά σύνθετος. Σίγουρα παίζουν ρόλο οι κοσμικές ακτίνες και ο ηλιακός άνεμος, αλλά υπάρχουν και άλλοι παράγοντες, όπως λ.χ. οι δυνάμεις τριβής μεταξύ των μορίων του αέρα, η υπεριώδης ακτινοβολία του Ήλιου, το γήινο μαγνητικό πεδίο, αλλά και η ακτινοβολία που προέρχεται από τον πλανήτη Δία!
Ας δούμε πώς συμβαίνει αυτό.
Ο ηλιακός άνεμος, που αποτελεί έναν από τους δυναμικότερους παράγοντες στο ηλιακό μας σύστημα, καθώς έρχεται στη Γη, επηρεάζοντας τα ηλεκτρομαγνητικά της φαινόμενα, επηρεάζεται και ο ίδιος και διαμορφώνεται από τις εκπορεύσεις του πλανήτη Δία.
Πράγματι, έρευνες με δορυφορικά συστήματα και ανιχνευτές, έδειξαν μια συνεχή ροή ηλεκτρισμένων σωματιδίων από τον Δία προς τον πλανήτη μας, που επηρεάζει τα κύματα του ηλιακού ανέμου, ο οποίος με τη σειρά του αντιδρά και επηρεάζει τις διαδικασίες γέννησης του κεραυνού.
Βλέπουμε, λοιπόν, ότι η πίστη των αρχαίων Ελλήνων, ότι ο Δίας, ο άρχοντας των θεών, είναι αυτός που ρίχνει τους κεραυνούς, όχι μόνο ανόητη δεν είναι, αλλά αντίθετα πρόκειται για γνώστη μυστική, η οποία είχε εκφραστεί με συμβολικό τρόπο.
________________
(*) Ο Σπύρος Μαργέτης είναι πειραματικός φυσικός υψηλών ενεργειών, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κεντ του Οχάιο.
