Η μυστική σήραγγα των VIPs στο Κολοσσαίο άνοιξε μετά από 2.000 χρόνια για το κοινό

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ  | Ενημ. 09/10/2025, 08:22

Posted by Youmagazine Staff

Το μυστικό αυτοκρατορικό πέρασμα στο Κολοσσαίο της Ρώμης ανοίγει για το κοινό μετά από 2.000 χρόνια.

Οι αγώνες των μονομάχων καταργήθηκαν το 404 από τον αυτοκράτορα Ονώριο Α΄. Image: Supplied

v

ΣΥΜΦΩΝΑ με τον θρύλο, που αναφέρει ο Θεοδώρητος (Εκκλησιαστική Ιστορία, V, 26), ένας μοναχός ονόματι Τηλέμαχος ήρθε από την Ανατολή στη Ρώμη για να βάλει τέλος στη σκληρότητα των μονομαχιών.

Μια μέρα, κατά τη διάρκεια μιας παράστασης, κατέβηκε στη μέση της αρένας ανάμεσα στους μαχητές, προσπαθώντας να σταματήσει τη σφαγή, αλλά οι θεατές αγανακτισμένοι τον λιθοβόλησαν. Ο αυτοκράτορας Ονώριος, όταν το πληροφορήθηκε, κατέταξε τον Τηλέμαχο μεταξύ των ενδόξων μαρτύρων και απαγόρευσε αυτές τις παραστάσεις.

Τώρα, για πρώτη φορά μετά από σχεδόν δύο χιλιετίες, οι επισκέπτες του περίφημου Κολοσσαίου της Ρώμης μπορούν να περπατήσουν μέσα από το κρυφό πέρασμα που κάποτε επέτρεπε στους Ρωμαίους αυτοκράτορες να κινούνται απαρατήρητοι μέσα στο αρχαίο αμφιθέατρο. Ο μυστικός διάδρομος, γνωστός ως Πέρασμα Κόμμοδου, άνοιξε για το κοινό στις 8 Οκτωβρίου, σηματοδοτώντας ένα εξαιρετικό ορόσημο στη διατήρηση, αλλά και στην πρόσβαση σε σπουδαία αρχαιολογικά ευρήματα.

Κατασκευασμένη πολύ μετά την ολοκλήρωση του ίδιου του Κολοσσαίου, η σήραγγα εκτείνεται σε μήκος 58 μέτρων μέσα από τα θεμέλια του κτιρίου.
ν

Το υπόγειο αυτοκρατορικό πέρασμα. Image: Supplied
ν

Το Κολοσσαίο παραμένει ένα από τα μεγαλύτερα αρχιτεκτονικά θαύματα του αρχαίου κόσμου – μια τεράστια αρένα που δέσποζε στον ρωμαϊκό ορίζοντα και η οποία χωρούσε έως και 80.000 θεατές.

Το Κολοσσαίο βρίσκεται στο κέντρο της Ρώμης, ανατολικά της Ρωμαϊκής Αγοράς. Η κατασκευή του ξεκίνησε επί αυτοκράτορα Βεσπασιανού (βασ.  69–79 μ.Χ.) το 72 και ολοκληρώθηκε το 80 μ.Χ. επί του διαδόχου και κληρονόμου του, Τίτου ( βασ. 79–81).

Ο Βεσπασιανός ήταν ήταν ο πρώτος που σκέφτηκε ότι ο λαός χρειάζεται “άρτον και θεάματα”.

Να σημειωθεί ότι την εποχή των αυτοκρατόρων ήταν θεσμός να μοιράζεται δωρεάν ψωμί στους πολίτες, ώστε κανείς να μην είναι πεινασμένος.

Μάλιστα, ο αυτοκράτορας Νέρων, όπως αναφέρει ο Σουητώνιος (Βίοι των Καισάρων, τόμος Β΄), αναφέρει πως συχνά έβγαινε από τα ανάκτορα και μοίραζε στους πολίτες εκτός από φαγητά, πίνακες ζωγραφικής, οικοσκευές (τραπέζια, καρέκλες, κρεβάτια), χαλιά, χρυσά νομίσματα, περιδέραια, πολύτιμους λίθους και άλλα δώρα.
ν

Το Κολοσσαίο παραμένει ένα θαύμα της αρχαίας αρχιτεκτονικής. Image: Supplied
ν

Η σήραγγα αντιπροσωπεύει ένα εκλεπτυσμένο μηχανικό επίτευγμα που συμπληρώνει το ήδη επαναστατικό σχέδιο του Κολοσσαίου.

Αρχικά, με τοίχους επενδυμένους με μάρμαρο, το πέρασμα έλαβε αργότερα γύψινες διακοσμήσεις που απεικόνιζαν ποιμενικά τοπία. Οι αρχαιολογικές έρευνες έχουν αποκαλύψει ίχνη περίτεχνων γυψοσανίδων που απεικόνιζαν σκηνές από τον μύθο του Διονύσου και της αθάνατης συζύγου του, της Αριάδνης, και που κοσμούσαν την θολωτή οροφή.
ν

Ρωμαϊκό μωσαϊκό με μονομάχους, Ένας ρετιάριος επιτίθεται στον πεσμένο αντίπαλό του, έναν σεκούτορα, με ένα στιλέτο σε αυτή τη σκηνή από ένα ψηφιδωτό από τη Βίλα Μποργκέζε (319 μ.Χ.). Image: Wikimedia Commons
ν

Στην είσοδο του διαδρόμου, οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν υπολείμματα διακοσμητικών στοιχείων που σχετίζονταν άμεσα με θεάματα στην αρένα, συμπεριλαμβανομένων απεικονίσεων κυνηγιού αγριογούρουνου, αρκουδομαχιών και ακροβατικών παραστάσεων.

Αυτά τα καλλιτεχνικά στοιχεία παρείχαν ένα ταιριαστό προοίμιο για τις βάναυσες μονομαχίες που ακολουθούσαν. Να σημειωθεί ότι οι περισσότεροι μονομάχοι αγωνίζονταν εθελοντικά και για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Κάποιοι μάλιστα γίνονταν διάσημοι και αποκτούσαν όνομα και περιουσία.

Οι μονομάχοι ήταν κατά μέσο όρο μεταξύ 20 και 35 ετών (η πλειοψηφία τους γύρω στα 30). Το όνομα «μονομάχοι» προέρχεται από το gladius, το σπαθί του Ρωμαίου λεγεωνάριου. Η πρακτική των μονομαχιών προέρχεται από τους Ετρούσκους και, όπως πολλές άλλες πτυχές του ετρουσκικού πολιτισμού, υιοθετήθηκε και αυτή από τους Ρωμαίους.

Οι μαχητές μπορούσαν να είναι επαγγελματίες πολεμιστές, νέοι και άπειροι μονομάχοι, κατάδικοι, εγκληματίες, δούλοι, σκλάβοι σε γαλέρες, αιχμάλωτοι πολέμου, Χριστιανοί ή ελεύθεροι άνδρες, χωρίς διάκριση φυλής ή φύλου (οι μάχες των μονομάχων, εξαιρετικά σπάνιες, ήταν ούτως ή άλλως πάντα οι πιο περιζήτητες).

Οι μονομάχοι εκπαιδεύονταν σε ειδικά σχολεία. Το πιο φημισμένο ήταν το Ludus Magnus. Ασκούνταν καθημερινά και είχαν ειδική διατροφή βασισμένη κυρίως σε λαχανικά, όσπρια, μέλι και γαλακτοκομικά προϊόντα. Πριν μπουν στην αρένα, έτρωγαν ένα κέικ με μέλι για να έχουν περισσότερη ενέργεια.

«Είναι η πρώτη φορά που το αυτοκρατορικό πέρασμα ανοίγει για το κοινό. Πιστεύω ότι οι επισκέπτες θα νιώσουν πώς ήταν να είσαι αυτοκράτορας», λέει η αρχαιολόγος Μπάρμπαρα Νατζάρο, η οποία επέβλεψε την αποκατάσταση του διαδρόμου.

v

v

Δείτε επίσης:

Τι έτρωγαν οι Ρωμαίοι μονομάχοι πριν βγουν να αγωνιστούν στο Κολοσσαίο Μια αρχαία οικονομική κρίση ανακαλύφθηκε… σε ρωμαϊκά νομίσματα (vid) Ρώμη: Στο φως το «χαμένο θέατρο» του Νέρωνα Ο αρχαιότερος προϊστορικός οικισμός της Ευρώπης βρίσκεται στον Βόλο (vid) Αρχαίο μετάλλιο με το κεφάλι της Μέδουσας ανακαλύφθηκε στο τείχος του Αδριανού Την Ωραία Ελένη της Πομπηίας έφεραν στο φως οι αρχαιολόγοι (vid)