Τεχνητή πέτρα: Γιατί πρέπει να απαγορευτεί και στην Ελλάδα

15 Δεκεμβρίου 2023 Κατηγορία NEWS, Περιβάλλον

ΥΓΕΙΑ & ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ | Ενημ. 15/12/2023, 23:44

Posted by Youmagazine Staff

Η Αυστραλία πρώτη παγκοσμίως αποφάσισε να απαγορεύσει την τεχνητή πέτρα, λόγω των κινδύνων που παρουσιάζει.

Συνδικάτα, οργανώσεις υγείας και δικηγορικά γραφεία χαιρέτισαν την απαγόρευση καθώς καταγράφεται αύξηση των κρουσμάτων πυριτίασης, ανίατης ασθένειας των πνευμόνων. Image: AAP/Luke Costin

Η ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ έγινε η πρώτη χώρα στον Κόσμο που ανακοίνωσε την απαγόρευση της τεχνητής πέτρας (engineered stone) μετά την αύξηση των εργατών που εμφανίζουν πυριτίαση (ή σιλίκωση – silicosis).

Πρόκειται για μια ανίατη ασθένεια των πνευμόνων, η οποία προκαλείται από την εισπνοή μικροσκοπικών σωματιδίων πυριτίου (silica) ή κρυσταλλικού διοξειδίου του πυριτίου, ενός ορυκτού που χρησιμοποιείται για την κατασκευή, μεταξύ άλλων, πάγκων κουζίνας και πλακιδίων.

Οι υπουργοί Εργασίας της ομοσπονδιακής κυβέρνησης της Αυστραλίας, καθώς και των Πολιτειών/Περιοχών, συμφώνησαν ομόφωνα να εφαρμόσουν εθνική απαγόρευση του προϊόντος, η οποία στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας θα εφαρμοστεί από την 1η Ιουλίου 2024.

Οι υπουργοί συμφώνησαν σε μια «μεταβατική περίοδο» για τις συμβάσεις τεχνητής πέτρας που συνήφθησαν πριν από την ανακοίνωση της απαγόρευσης, με ρυθμίσεις που θα οριστικοποιηθούν σε μεταγενέστερη συνεδρίασή τους.

Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση θα επιβάλει επίσης απαγόρευση στην εισαγωγή τεχνητής πέτρας για να παράσχει ένα «πρόσθετο επίπεδο επιβολής και αποτροπής στα σύνορα», ωστόσο η ημερομηνία για την εφαρμογή του μέτρου αυτού δεν έχει οριστικοποιηθεί ακόμη.

Συνδικάτα, οργανώσεις υγείας και δικηγορικά γραφεία που εξειδικεύονται σε αποζημιώσεις για σωματικές βλάβες χαιρέτισαν την απαγόρευση, λέγοντας ότι θα σώσει ζωές.

Η θανατηφόρος πέτρα

«Η τεχνητή πέτρα είναι ένα προϊόν μόδας (fashion product) που σκοτώνει τους εργάτες που την κατασκευάζουν και αυτούς που την τοποθετούν», δήλωσε το στέλεχος του Australian Council of Trade Unions, Liam O’Brien.

«Με εναλλακτικές λύσεις άμεσα διαθέσιμες, γιατί διακινδυνεύουμε τις ζωές των εργατών για ένα μοντέρνο φινίρισμα στις κουζίνες μας;».

Η Caesarstone, ένας μεγάλος κατασκευαστής τεχνητής πέτρας, δήλωσε πάντως ότι είναι «βαθιά απογοητευμένη».

Εκπρόσωπος της εταιρείας δήλωσε ότι το σκεπτικό πίσω από την απόφαση ήταν «λανθασμένο» και ότι η εξαίρεση της τεχνητής πέτρας δε θα εξαλείψει τον κίνδυνο πυριτίασης στο χώρο εργασίας.

«Το πιο σημαντικό είναι ότι [η απόφαση] αποτυγχάνει να αντιμετωπίσει την πραγματική αιτία της αύξησης των ποσοστών πυριτίασης: την ανεπαρκή συμμόρφωση με τα πρότυπα ασφαλείας και την επιβολή τους», υποστήριξε.
ν

Η τεχνητή πέτρα είναι επικίνδυνη για την υγεία του ανθρώπου. Image: Supplied

Προσβάλλει τους πνεύμονες

Η τεχνητή πέτρα, μια ανθεκτική και προσιτή εναλλακτική λύση σε φυσικά υλικά όπως ο γρανίτης και το μάρμαρο, γνώρισε έκρηξη δημοτικότητας στην Αυστραλία καθ’ όλη τη δεκαετία του 2000.

Ωστόσο, οι γιατροί άρχισαν να κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου αφού παρατήρησαν μια αύξηση στους λιθοξόους που εμφάνιζαν πυριτίαση, μια μακροχρόνια και ενίοτε θανατηφόρα ασθένεια των πνευμόνων που προκαλείται, όπως προαναφέρθηκε, από την εισπνοή μη ασφαλών επιπέδων σκόνης διοξειδίου του πυριτίου.

Ένας από αυτούς τους γιατρούς, ο ειδικός στο αναπνευστικό Ryan Hoy, δήλωσε στο ABC ότι η ασθένεια πλήττει κυρίως νέους άνδρες στην ακμή της επαγγελματικής τους ζωής.

«Μερικοί από αυτούς τους ανθρώπους με πυριτίαση, είναι εξαιρετικά άρρωστοι … έχουμε μια κατάσταση που τους προκάλεσε τέτοια δύσπνοια που είναι δύσκολο να κάνουν απλά φυσιολογικές καθημερινές δραστηριότητες», δήλωσε.

Από το 2015, οπότε αναφέρθηκε η πρώτη περίπτωση σιλίκωσης στην Αυστραλία που συνδέεται με την εργασία σε τεχνητή πέτρα, έχουν αναφερθεί εκατοντάδες ακόμα.
ν

Η χρήση της τεχνητής πέτρας είναι επικίνδυνη για την υγεία. Image: Supplied
ν

Τα συνδικάτα ενώθηκαν με τους γιατρούς στην εκστρατεία για την απαγόρευση, υποστηρίζοντας ότι θα μπορούσε να γίνει ο «αμίαντος της δεκαετίας του 2020» λόγω των κινδύνων που εγκυμονεί για την υγεία των εργατών.

Ο Zach Smith του CMFEU σχολίασε ότι η πανεθνική απαγόρευση θα «σταματήσει τη θανατηφόρα μάστιγα της πυριτίασης εν τη γενέσει της».

«Πρόκειται για μια σημαντική νίκη για τους χιλιάδες εργαζόμενους που αναγκάστηκαν να χρησιμοποιούν αυτό το προϊόν, το οποίο τους προκάλεσε πυριτίαση που τους σκότωσε στη ζωή».

Νωρίτερα φέτος, οι υπουργοί Εργασίας ανέθεσαν στην κυβερνητική υπηρεσία Safe Work Australia, να διερευνήσει πώς θα μπορούσε να λειτουργήσει μια απαγόρευση και κατά πόσον η τεχνητή πέτρα με χαμηλή περιεκτικότητα σε πυρίτιο θα μπορούσε να παραμείνει στην αγορά με ασφάλεια.

Η έκθεση διαπίστωσε ότι δεν υπάρχει ασφαλές επίπεδο πυριτίου, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι «η χρήση όλων των τεχνητών λίθων θα πρέπει να απαγορευτεί».

Η Safe Work διαπίστωσε ακόμα ότι ενώ περιπτώσεις πυριτίασης μπορεί να εμφανιστούν σε διάφορους κλάδους, οι αριθμοί ήταν «δυσανάλογοι» μεταξύ των εργαζομένων σε μηχανουργεία πέτρας.

Αυτοί υπέφεραν επίσης από ταχύτερη εξέλιξη της νόσου και είχαν περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από αυτήν.

Η πλειονότητα των εργατών τεχνητών λίθων που διαγνώστηκαν με πυριτίαση ήταν κάτω των 35 ετών.

Οι υπουργοί Εργασίας πρόκειται να πραγματοποιήσουν άλλη μια συνάντηση τον Μάρτιο του 2024 για να επεξεργαστούν τις λεπτομέρειες της μεταβατικής περιόδου για τις συμβάσεις τεχνητής πέτρας που έχουν ήδη εφαρμοστεί.

Η αντίδραση των εταιρειών

Η Caesarstone δήλωσε ότι μια μεταβατική περίοδος έξι μηνών δεν θα ήταν αρκετός χρόνος για να αποφευχθεί «σημαντική αναστάτωση» στον κλάδο των κατασκευών και της οικοδομής.

«Χρειάζεται [μεγαλύτερη περίοδος] για να διασφαλιστεί ότι η βιομηχανία μπορεί να ανταποκριθεί στην αναμενόμενη ζήτηση για υποκατάστατα προϊόντα και ότι οι κατασκευαστές με τους απαραίτητους οικονομικούς πόρους μπορούν να επανεκπαιδεύσουν τους υπαλλήλους για να εργαστούν σε άλλα προϊόντα», δήλωσε εκπρόσωπος της εταιρείας.

Η Housing Industry Association επισήμανε ότι η απαγόρευση προκάλεσε αβεβαιότητα και ανησυχία στις μικρές επιχειρήσεις που προμηθεύουν τεχνητή πέτρα, προσθέτοντας ότι θα χρειαστούν νέα μηχανήματα και εναλλακτικά προϊόντα.

«Είναι ζωτικής σημασίας μετά την απόφαση οι κυβερνήσεις να προετοιμάσουν τώρα ένα λεπτομερές σχέδιο μετάβασης του κλάδου που να αντιμετωπίζει αυτά και άλλα βασικά ζητήματα», δήλωσε η διευθύνουσα σύμβουλος της Ένωσης Jocelyn Martin.

Ο δρ Hoy, από την πλευρά του, τόνισε ότι απαιτούνται ευρύτερες αλλαγές για να διασφαλιστεί ότι δε θα επαναληφθεί παρόμοια κρίση.

«Δεν μπορούμε να περιμένουμε μέχρι οι άνθρωποι να αναπτύξουν ασθένεια και να πεθάνουν από συνθήκες που σχετίζονται με την εργασία πριν αρχίσουμε να ενεργούμε», είπε.

«Πρέπει πραγματικά να αλλάξουμε τους τρόπους εντοπισμού των προβλημάτων στην εργασία και να δράσουμε προτού οι άνθρωποι αρρωστήσουν».
ν