Προϊόν Photoshop η «πρώτη» φωτογραφία μαύρης τρύπας; (vid)

ΜΑΥΡΕΣ ΤΡΥΠΕΣ

Posted by Youmagazine Staff

 

Μπορεί να φωτογραφηθεί το σκοτάδι; Έχοντας στείλει άνθρωπο στη Σελήνη, οι Αμερικανοί δεν θα αργούσαν να πραγματοποιήσουν και αυτόν τον άθλο!

Το πορτοκαλί ντόνατ που οι Αμερικανοί παρουσίασαν ως «μαύρη τρύπα». Πηγή: Event Horizon Telescope

ν

ΧΘΕΣ οι επιστήμονες αποκάλυψαν αυτό που ολόκληρος ο πλανήτης περίμενε με κομμένη την ανάσα: όχι την ημερομηνία εισβολής των εξωγήινων ούτε την πτώση κάποιου τεράστιου μετεωρίτη που θα έβαζε οριστικό τέλος στη ζωή στη Γη, αλλά την… πρώτη εικόνα μιας μαύρης τρύπας!

Μπορεί να φωτογραφηθεί το σκοτάδι, από τη στιγμή που δεν εκπέμπει φως; Κανονικά όχι. Αυτό όμως δεν εμπόδισε τους επιστήμονες να το φωτογραφήσουν και να μας το παρουσιάσουν!

Όπως δήλωσε ο φυσικός Grant Tremblay, από το Κέντρο Αστροφυσικής Harvard & Smithsonian: «Η εικόνα αυτή σηματοδοτεί την αρχή μια νέας εποχής για την ανθρωπότητα!»

Δεν διευκρίνισε ωστόσο ποιο ακριβώς είναι το όφελος για την ανθρωπότητα.

Η «φωτογράφηση» έγινε από το Τηλεσκόπιο Ορίζοντα Γεγονότων (Event Horizon Telescope – EHT), μια συστοιχία ραδιοτηλεσκοπίων που βρίσκονται σε διάφορα σημεία του πλανήτη (ΗΠΑ, Μεξικό, Χαβάη, Χιλή, Ανταρκτική, Ευρώπη).

Στη συστοιχία αυτή, στην οποία έχουν επενδυθεί δισεκατομμύρια δολάρια, εργάζονται περίπου 200 επιστήμονες με εξαιρετικά παχυλούς μισθούς.

Σύμφωνα με το Εθνικό Ίδρυμα Επιστημών των ΗΠΑ, το ετήσιο κόστος των 200 επιστημόνων ανέρχεται στα 50-60 εκατομμύρια δολάρια, που σημαίνει ότι έκαστος παίρνει 250.000-300.000 δολάρια ετησίως.

Όλα αυτά τα gagillions έπρεπε κάπως να δικαιολογηθούν. Και τι έκαναν οι επιστήμονες;

Φωτογράφησαν κάτι που δεν υπάρχει! Μια μαύρη τρύπα, που για να φανεί ότι είναι μαύρη, έβαλαν έναν φωτεινό δακτύλιο από αέρια που στροβιλίζονται γύρω της, τον λεγόμενο «ορίζοντα γεγονότων».

Με άλλα λόγια, φωτογράφησαν ένα διαστημικό ντόνατ!
ν

Οι συστοιχίες που συγκροτούν το Event Horizon Telescope. Πηγή: Wikimedia Commons
ν

Όμως, το κατόρθωμα των επιστημόνων είναι ακόμη μεγαλύτερο! Τόσο η θεωρία των μαύρων οπών (απ’ όπου ούτε το φως δεν μπορεί να δραπετεύσει) όσο και η θεωρία του ορίζοντα γεγονότων, είναι δύο μαθηματικές θεωρίες που τις εφεύραν οι φυσικοί για να καλύψουν τα κενά της γνώσης τους, όπως συμβαίνει κάθε φορά που βρίσκονται μπροστά σε πράγματα που δεν μπορούν να εξηγήσουν.

Επομένως, οι επιστήμονες δεν φωτογράφησαν απλώς μια μαύρη τρύπα, αλλά πέτυχαν το αδιανόητο: φωτογράφησαν δύο θεωρίες, δύο μαθηματικές υποθέσεις, δύο ιδεατά πράγματα!

Το να φωτογραφίζεις ανύπαρκτα πράγματα είναι κι αυτό σημαντικό κατόρθωμα!

Ωστόσο, όταν παρουσίασαν το… κολοσσιαίο επιστημονικό επίτευγμα, πολλοί αναρωτήθηκαν: «Γιατί η εικόνα του ντόνατ της μαύρης τρύπας είναι τόσο θολή;»

Υποτίθεται ότι οι επιστήμονες έκαναν επί δέκα χρόνια μια γιγαντιαία προσπάθεια να φωτογραφήσουν τη μαύρη τρύπα στον αστερισμό της Παρθένου, 55 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά από τη Γη, στον Γαλαξία Μessier 87 (Μ87). Δεν μπορούσαν να βάλουν λίγο sharpen (όξυνση) στο Photoshop για να γίνει πιο καθαρή η εικόνα;

Πολλοί δεν έχαψαν το παραμύθι των επιστημόνων. Μάλιστα, η Emily Lipstein από το Πανεπιστήμιο του Σικάγου, επεξεργάστηκε τη φωτογραφία της «μαύρης τρύπας» στο Lightroom κι ανακάλυψε κάτι απρόσμενο: το «Μάτι του Σάουρον» από τον Άρχοντα των Δαχτυλιδιών!
νν

Συνεχίζοντας το χιούμορ, η Emily Lipstein δημοσίευσε την παρακάτω φωτογραφία που αποτελεί… μεγέθυνση της εικόνας που αποκάλυψαν χθες οι επιστήμονες:

ν

Όταν αντικρίζεις την άβυσσο, η άβυσσος αντικρίζει εσένα. Πηγή: Event Horizon Telescope
ν

Το ερώτημα είναι: γιατί οι επιστήμονες πήγαν τόσο μακριά, 55 εκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη για να «φωτογραφήσουν» τον Γαλαξία Μ87, από τη στιγμή που υπάρχει μια μαύρη τρύπα στη γειτονιά, θα λέγαμε, της Γης, μόλις 8.000 έτη φωτός μακριά;

Αυτή η μαύρη τρύπα βρίσκεται στο σύστημα V404 του αστερισμού του Κύκνου, είναι γνωστή από το 1992 και έχει 10 φορές τη μάζα του Ήλιου.

Εκτός από αυτή, υπάρχουν άλλες περίπου 50 γνωστές μαύρες τρύπες σε διάφορα σημεία του διαστήματος. Μάλιστα η πιο γνωστή –και η πιο θηριώδης– είναι αυτή που βρίσκεται στο κέντρο του Γαλαξία μας. Όμως οι επιστήμονες την αγνόησαν.

Επίσης, για πρώτη φορά ακούμε ότι ραδιοτηλεσκόπιο μπορεί να… τραβήξει φωτογραφίες. Ούτε κανείς από τους επιστήμονες εξήγησε πώς μετέτρεψαν τα ραδιοσήματα που έλαβαν από τη «μαύρη τρύπα» σε εικόνα. Μήπως με τη χρήση του Photoshop;

Γιατί αν κατάφεραν να μετατρέψουν ραδιοσήματα σε εικόνα, και μάλιστα έγχρωμη, τότε έχουμε μια άλλη παγκόσμια πρωτιά!
ν

ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΨΕΜΑ

Το ψέμα των επιστημόνων του EHT δεν εντοπίζεται στο αν «φωτογράφησαν» ή όχι μια μαύρη τρύπα (κατά τον ίδιο τρόπο που οι Αμερικανοί ισχυρίζονται ότι τον Ιούλιο του 1969 έστειλαν άνθρωπο στη Σελήνη), αλλά στο ότι αυτή είναι η πρώτη φορά που φωτογραφήθηκε μαύρη τρύπα.

Στην πραγματικότητα –και αν η δήλωσή τους αληθεύει– αυτή είναι η τρίτη φορά που γίνεται κάτι τέτοιο. Και ενώ οι περισσότερες εικόνες μαύρων οπών που κυκλοφορούν είναι καλλιτεχνικές απεικονίσεις, υπάρχουν δύο που είναι αληθινές: η πρώτη ελήφθη το 2013 και η δεύτερη το 2015, όπως εξηγείται πιο κάτω.

Το 2015, η NASA μέσω του διαστημικού τηλεσκόπιου Hubble κατέγραψε για πρώτη φορά την εικόνα μιας πραγματικής μαύρης τρύπας. Ήταν μια έκρηξη πλάσματος προερχόμενη από άγνωστη πηγή. Τελικά οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η έκρηξη πλάσματος που κατέγραψαν προερχόταν από μια υπερ-πυκνή μαύρη τρύπα που βρισκόταν σε ένα γαλαξία 260 εκατομμύρια έτη φωτός μακριά.

Συγκρίνετε τη μαύρη τρύπα, όπως καταγράφηκε από τη NASA και παρουσιάζεται στο βίντεο που ακολουθεί, με την έγχρωμη εικόνα του ντόνατ που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα.
ν

NASA Captured First Ever Image of a Black Hole
ν

ν

Οι ίδιοι οι επιστήμονες του EHT παραδέχονται ότι η εικόνα που αποκάλυψαν χθες δεν είναι πραγματικά η «εικόνα» μιας μαύρης τρύπας, σημειώνει o ιστότοπος Gizmodo, και η σκιά δεν υποδηλώνει τον ορίζοντα συμβάντων της μαύρης τρύπας. Αντίθετα, λένε, αυτό που βλέπουμε είναι τα αποτελέσματα της βαρύτητας στα ραδιοκύματα που εκπέμπονται από την ύλη που περιβάλλει τη μαύρη τρύπα σε μια ελαφρώς μεγαλύτερη περιοχή γύρω από τον ορίζοντα γεγονότων της μαύρης τρύπας. Η βαρύτητα στρεβλώνει το σχήμα του χωροχρόνου, εκτρέποντας έτσι μέρος του φωτός στην περιοχή και δημιουργώντας μια απόκοσμη κυκλική σκιά.

Με άλλα λόγια, Photoshop.

Όσον αφορά τώρα τον ορίζοντα γεγονότων (event horizon), σύμφωνα με τη Γενική θεωρία της Σχετικότητας είναι το σημείο στον χωροχρόνο εντός του οποίου τα γεγονότα δεν μπορούν να επηρεάσουν τον παρατηρητή, καθώς η βαρύτητα ισοδυναμεί με καμπύλωση του χωροχρόνου. Δηλαδή, είναι το «σημείο χωρίς επιστροφή», ήτοι το σημείο στο οποίο η βαρυτική έλξη γίνεται τόσο δυνατή, ώστε κάθε διαφυγή να είναι αδύνατη, ακόμα και αυτή του φωτός.

Αυτό που δεν ξέραμε, όμως, έως χθες είναι ότι ο ορίζοντας γεγονότων έχει πορτοκαλί χρώμα, σαν να τον έχεις αλείψει με κρόκο αυγού πριν από το… ψήσιμο.
ν

ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΤΙΣ ΔΟΥΜΕ;

Οι μαύρες τρύπες δημιουργούνται όταν γιγαντιαία άστρα καταρρέουν. Στο σημείο όπου υπήρχε κάποτε ο πυρήνας του άστρου, δημιουργείται μια τόσο έντονη βαρυτική δύναμη που ούτε το φως δεν μπορεί να διαφύγει. Οι αστρονόμοι επίσης εικάζουν ότι ορισμένες μαύρες τρύπες μπορεί να έχουν σχηματιστεί στο πρώιμο χαοτικό σύμπαν μετά τη Μεγάλη Έκρηξη.

Παρά τις τεράστιες δυνάμεις που ασκούνται, μια μαύρη τρύπα, ακόμη κι αν έχει μάζα εκατομμύρια φορές βαρύτερη από τον Ήλιο, είναι μικροσκοπική και δεν είναι δυνατόν να γίνει ορατή.

Όπως εξηγεί ο Δημήτριος Ψάλτης, αστροφυσικός στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνας, σε ένα email: «Η μεγαλύτερη μαύρη τρύπα στο διάστημα είναι η μαύρη τρύπα που υπάρχει στο κέντρο του Γαλαξία μας. Το να προσπαθήσουμε όμως να τη δούμε, ισοδυναμεί με το να επιχειρήσουμε να φωτογραφήσουμε ένα DVD που βρίσκεται στην επιφάνεια της Σελήνης».

Επιπλέον, λόγω της έντονης βαρύτητάς τους, οι μαύρες τρύπες περιβάλλονται από φωτεινή ύλη πράγμα που καθιστά εξαιρετικά δύσκολο να δει κανείς το ίδιο το αντικείμενο.

Το βίντεο που ακολουθεί δείχνει τη γέννησης μιας μαύρης τρύπας από την έκρηξη ενός άστρου.
ν

Πώς δημιουργείται μια μαύρη τρύπα

ν

ν

Η εικόνα που ακολουθεί είναι μια πραγματική φωτογραφία που πήρε το διαστημικό τηλεσκόπιο ακτίνων-Χ Chandra της μαύρης τρύπας που υπάρχει στο κέντρο του Γαλαξία μας. Η φωτογραφία ελήφθη στις 14 Σεπτεμβρίου 2013 και η περιοχή της μαύρης οπής εμφανίζεται σαν μια γαλαζωπή φλόγα που τρεμοπαίζει.
ν

Το Παρατηρητήριο ακτίνων-Χ Τσάντρα κατέγραψε αυτή τη γαλάζια λάμψη (πλαίσιο) στο κέντρο του Γαλαξία μας, όπου υπάρχει η μεγαλύτερη μαύρη τρύπα. Πηγή: Chandra/Harvard.edu
ν

Όπως και να ’χει, οι επιστήμονες του EHT δεν παρουσίασαν ισχυρές αποδείξεις ότι το «ντόνατ» που παρουσίασαν είναι όντως μια μαύρη τρύπα και όχι αποτέλεσμα protoshoping. Το μόνο βέβαιο είναι ότι οι αδαείς παγκοσμίως εντυπωσιάστηκαν, ιδίως μετά τη δήλωση των επιστημόνων ότι η εικόνα της μαύρης τρύπας επαληθεύει τη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας του Άλμπερτ Αϊνστάιν.

Έξυπνο, εκ μέρους τους. Γιατί όποιος τολμήσει να αμφισβητήσει την «ανακάλυψη» είναι σαν να αμφισβητεί τον ίδιο τον διάσημο φυσικό.

Σε λίγο ο κόσμος θα γεμίσει με χιλιάδες άλλες «φωτογραφίες» μαύρων οπών, τη μια πιο εξωτική από την άλλη, μέχρι να τις βαρεθούμε κι αυτές, όπως έγινε με τους εξωπλανήτες.

ν

ν

 

---