Οι 10 πιο υπερχρεωμένες χώρες του πλανήτη το 2017
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Posted by Youmagazine Staff
• Ποιες χώρες απειλούν να τινάξουν στον αέρα την παγκόσμια οικονομία. Περίοπτη η θέση της Ελλάδας, με πολλές άλλες χώρες της ΕΕ να ακολουθούν.
• Αθροισμένο το χρέος όλων των χωρών είναι τρεις φορές μεγαλύτερο από τον παραγόμενο πλούτο όλης της Γης.
Το παγκόσμιο χρέος ανέρχεται σε 200 τρισεκατομμύρια δολάρια, είναι δηλαδή 3 φορές μεγαλύτερο από το μέγεθος ολόκληρης της οικονομίας του πλανήτη. Image: Supplied
ν
Η ΙΑΠΩΝΙΑ, το πιο καταχρεωμένο έθνος του κόσμου, αγωνίζεται να βγει από την οικονομική ύφεση που πλήττει τη χώρα πάνω από δύο δεκαετίες. Η Ελλάδα, στη δεύτερη θέση παγκοσμίως, υποφέρει εδώ και επτά χρόνια από μια κρίση που δεν έχει τέλος.
Η ιαπωνική οικονομία είναι στάσιμη από τη δεκαετία του 1990. Οι πολιτικές των κυβερνήσεων για την αντιμετώπιση της κρίσης τείνουν να αυξήσουν ακόμη περισσότερο τα επίπεδα χρέους. Επί του παρόντος, η ιαπωνική κυβέρνηση δαπανά σχεδόν το ήμισυ των συνολικών φορολογικών εσόδων της για την αντιμετώπιση του τεράστιου χρέους. Παρ’ όλα αυτά, η απόδοση των δεκαετών ιαπωνικών ομολόγων παραμένει σε εκπληκτικά χαμηλό επίπεδο, κάτω από το 1%.
Η Ελλάδα έχει συσσωρεύσει ένα τεράστιο χρέος, το οποίο, σύμφωνα με το ΔΝΤ, δεν είναι βιώσιμο. Αυτό οφείλεται στις λανθασμένες πολιτικές επιλογές των δύο τελευταίων ετών, ενώ τα capital controls έχουν επιδεινώσει το εγχώριο μακροοικονομικό και χρηματοπιστωτικό περιβάλλον, συμβάλλοντας έτι περαιτέρω στην αρνητική δυναμική.
Μεταξύ του 2018 και του 2022, η Ελλάδα θα χρειαστεί 93 δισεκατομμύρια ευρώ για την αποπληρωμή τοκοχρεολυσίων. Από αυτά υπάρχουν περίπου 40 δισ. που περισσεύουν από το τρίτο Μνημόνιο, μένει επομένως να βρεθούν τα υπόλοιπα 53 δισ. Παράλληλα το 2018 το χρέος θα έχει φτάσει στο 200% του ΑΕΠ. Αυτό σημαίνει ότι το χρέος της Ελλάδας μπορεί να γίνει βιώσιμο μόνο με τη λήψη γενναίων μέτρων ελάφρυνσής του, που όμως υπερβαίνουν κατά πολύ αυτό που είναι διατεθειμένη να εξετάσει μέχρι στιγμής η Ευρώπη.
ν
Στον κατάλογο που ακολουθεί, ως δημόσιο ή εθνικό χρέος θεωρείται το συσσωρευμένο επίπεδο χρέους που οφείλεται από την κυβέρνηση μιας χώρας.
Το εξωτερικό χρέος είναι το συνολικό χρέος που οφείλεται από την κυβέρνηση, τις επιχειρήσεις και τους κατοίκους μιας χώρας σε ξένους δανειστές όπως οι τράπεζες, το ΔΝΤ, οι ξένες εταιρείες και άλλοι πιστωτές.
Το δημόσιο χρέος συχνά απεικονίζεται με το επί τοις εκατό (%) σε σχέση με το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν, δηλαδή το σύνολο όλων των προϊόντων και αγαθών που παράγει μια οικονομία σε διάστημα ενός έτους, εκφρασμένο σε χρηματικές μονάδες.
Η παρουσίαση αφορά τις χώρες του λεγόμενου δυτικού ή ανεπτυγμένου κόσμου και τα στοιχεία προέρχονται από τον Οργανισμό National Debt Clocks (Νοέμβριος 2017).
1. ΙΑΠΩΝΙΑ 249,2%
ν
Δημόσιο χρέος: 1,077 τρισεκατομμύρια ¥ (9,497 τρισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ ή 8,154 τρισεκατομμύρια ευρώ)
Κατά κεφαλήν χρέος: € 66.097 (ευρώ)
Αναλογία χρέους προς ΑΕΠ: 249,24%
Εξωτερικό χρέος: 3,019 τρισεκατομμύρια ευρώ (74%)
Πληθυσμός: 127,2 εκατομμύρια
Νόμισμα: Ιαπωνικό γεν (¥)
Το δημόσιο χρέος της Ιαπωνίας είναι μικρότερο από το ήμισυ εκείνου των Ηνωμένων Πολιτειών, όμως το ιαπωνικό δημόσιο χρέος είναι υπερδιπλάσιο σε σχέση με το ΑΕΠ, πράγμα που δείχνει ότι η Ιαπωνία βρίσκεται σε δύσκολη θέση. Η οικονομία της Ιαπωνίας αναπτύσσεται με βραδύτερους ρυθμούς απ’ ό,τι ανέμεναν οι οικονομολόγοι, με αποτέλεσμα η κεντρική τράπεζα να έχει καταφύγει σε αρνητικά επιτόκια σε μια προσπάθεια τόνωσης της οικονομίας. Αλλά ενώ η ψαλίδα του χρέους ως προς το ΑΕΠ είναι τρομακτικά μεγάλη, έχει μειωθεί σε σχέση με το ιστορικά υψηλό του 250,4% το 2016.
2. ΕΛΛΑΔΑ 188,4%
ν
Δημόσιο χρέος: 333,3 δισεκατομμύρια ευρώ
Κατά κεφαλήν χρέος: € 30.827
Αναλογία χρέους προς ΑΕΠ: 188,42%
Εξωτερικό χρέος: 405,1 δισεκατομμύρια ευρώ (245%)
Πληθυσμός: 10,8 εκατομμύρια
Νόμισμα: Ευρώ (€)
Εκ πρώτης όψεως, το εθνικό χρέος της Ελλάδας ύψους 332,6 δισεκατομμυρίων ευρώ φαίνεται μικρότερο συγκριτικά με αυτό άλλων χωρών. Ωστόσο, το υψηλό ποσοστό του χρέους ως προς το ΑΕΠ και το γεγονός ότι αυξάνεται αντί να μειώνεται, σε συνδυασμό με τα υψηλά επίπεδα ανεργίας και την υπερφορολόγηση δημιουργούν μεγάλα προβλήματα. Κατά τη διάρκεια των τριών μνημονίων, οι ξένοι πιστωτές έδωσαν στη χώρα από το 2010 έως σήμερα 302 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 134% του ΑΕΠ το 2010. Παρά το τεράστιο μέγεθος της οικονομικής βοήθειας που πήρε η Ελλάδα, ο συνδυασμός της αύξησης του χρέους και του ελλείμματος στο ισοζύγιο πληρωμών έκαναν την κατάσταση πιο δύσκολη. Μόνη λύση είναι να υπάρξει μια αναβολή της πληρωμής των χρεών, έως ότου εξυγιανθεί η οικονομία και επανέλθουν οι τιμές των περιουσιακών στοιχείων στα προ κρίσης επίπεδα. Διαφορετικά η χώρα θα πτωχεύσει.
3. ΙΤΑΛΙΑ 135,4%
ν
Δημόσιο χρέος: 2,33 τρισεκατομμύρια ευρώ
Κατά κεφαλήν χρέος: € 38.414
Αναλογία χρέους προς ΑΕΠ: 135,45%
Εξωτερικό χρέος: 1,998 τρισεκατομμύρια ευρώ (126%)
Πληθυσμός: 60,8 εκατομμύρια
Νόμισμα: Ευρώ (€)
Η χώρα παρουσιάζει αργή οικονομική ανάπτυξη και υψηλά επίπεδα ανεργίας, καθώς έχει υποστεί τριπλή οικονομική ύφεση μετά το 2007. Η Ιταλία έχει ισχυρή βιομηχανική παραγωγή, η αδυναμία της όμως να υποτιμήσει το νόμισμα ώστε να καταστήσει τα προϊόντα της ανταγωνιστικά, εξανεμίζει κάθε προσπάθεια. Το πρώτο τρίμηνο του 2017, η τραπεζική κρίση της Ιταλίας, εξαιτίας των μη εξυπηρετούμενων δανείων ύψους 2 τρισεκατομμυρίων ευρώ, καταλάγιασε κάπως, ύστερα από σειρά ετών που λειτουργούσε ως βραδυφλεγής βόμβα στα θεμέλια της Ευρώπης. Ωστόσο, το πρόβλημα εξακολουθεί να υφίσταται.
4. ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ 132,1%
ν
Δημόσιο χρέος: 252 δισεκατομμύρια ευρώ
Κατά κεφαλήν χρέος: € 24.293
Αναλογία χρέους προς ΑΕΠ: 132,11%
Εξωτερικό χρέος: 383,87 δισεκατομμύρια ευρώ (216%)
Πληθυσμός: 10,3 εκατομμύρια
Νόμισμα: Ευρώ (€)
Η Πορτογαλία αγωνίζεται από το 2010 να ξεπεράσει την οικονομική κρίση, υπογράφοντας μνημόνια και λαμβάνοντας διάφορα δάνεια. Αλλά ενώ θεωρείται ότι έχει εξυγιάνει τα δημοσιονομικά της, το επίπεδο του δημόσιου χρέους εξακολουθεί να υπερβαίνει το ΑΕΠ της χώρας, σημάδι ότι οι οικονομικές δυσκολίες δεν έχουν τελειώσει. Στο τέλος του 2016, η Πορτογαλία σημείωσε λόγο δημόσιου χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ 130,4%. Το ποσοστό αυτό αυξήθηκε στο 138,08% στα μέσα του 2017. Η ασθενής οικονομία της Πορτογαλίας και η αργή ανάπτυξη σε όλο το τρίτο τρίμηνο του 2016 προκάλεσαν φόβους ότι η χώρα ενδέχεται να υποβαθμιστεί πιστοληπτικά στο εγγύς μέλλον.
5. ΣΙΓΚΑΠΟΥΡΗ 115,5%
ν
Δημόσιο χρέος: 479 δισεκατομμύρια δολάρια Σιγκαπούρης (302 δισεκατομμύρια ευρώ)
Κατά κεφαλήν χρέος: S$ 86.633 (54.657 ευρώ)
Αναλογία χρέους προς ΑΕΠ: 115,55%
Εξωτερικό χρέος: 1,134 τρισεκατομμύρια ευρώ (453%)
Πληθυσμός: 5,5 εκατομμύρια
Νόμισμα: Δολάριο Σιγκαπούρης (S$)
Η Σιγκαπούρη θεωρείται μια από τις πλουσιότερες χώρες του κόσμου, αλλά έχει υψηλό δείκτη δημόσιου χρέους ως προς το ΑΕΠ. Η οικονομική ανάπτυξη της χώρας επιβραδύνθηκε στο 0,6% το 2016, στο χαμηλότερο επίπεδο μετά την παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008. Καθ’ όλη τη διάρκεια των δύο πρώτων τριμήνων του 2017 έχει αναφερθεί ευρέως ότι ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας της Σιγκαπούρης επιβραδύνεται περαιτέρω, με αποτέλεσμα η οικονομία της χώρας να απειλείται με ύφεση.
6. Κύπρος 107,6%
ν
Δημόσιο χρέος: 20,3 δισεκατομμύρια ευρώ
Κατά κεφαλήν χρέος: € 23.988
Αναλογία χρέους προς ΑΕΠ: 107,69%
Εξωτερικό χρέος: 102,77 δισεκατομμύρια ευρώ (597%)
Πληθυσμός: 847.008
Νόμισμα: Ευρώ (€)
Η εμπλοκή της Κύπρου στα οικονομικά της Ελλάδας προκάλεσε σειρά οικονομικών προβλημάτων εντός της χώρας. Η οικονομική κρίση που αντιμετώπισε από το 2012 έως το 2013, ήταν το συνδυασμένο αποτέλεσμα της υπερβολικής έκθεσης των κυπριακών τραπεζών σε υπερχρεωμένες εταιρείες ακινήτων και της εμπλοκής της Κύπρου στην ελληνική χρηματοπιστωτική κρίση. Η χώρα έλαβε ένα διεθνές σχέδιο διάσωσης ύψους 10 δισ. ευρώ (11,4 δισ. δολάρια ΗΠΑ) το πρώτο τρίμηνο του 2013, μετά την πτώχευση της δεύτερης μεγαλύτερης τράπεζάς της. Από τότε, ο λόγος του εθνικού χρέους ως προς το ΑΕΠ άρχισε να αυξάνεται σταδιακά από 102,2% το 2013 σε 115,47% στα μέσα του 2017.
7. ΒΕΛΓΙΟ 107,5%
ν
Δημόσιο χρέος: 471,8 δισεκατομμύρια ευρώ
Κατά κεφαλήν χρέος: € 41.906
Αναλογία χρέους προς ΑΕΠ: 107,50%
Εξωτερικό χρέος: 1,099 τρισεκατομμύρια ευρώ (265%)
Πληθυσμός: 11,25 εκατομμύρια
Νόμισμα: Ευρώ (€)
Το Βέλγιο αποτελεί την έδρα της οικονομικής κυβέρνησης της Ευρωζώνης. Ωστόσο, το έθνος εξακολουθεί να ταλανίζεται από το βάρος του υψηλού δημόσιου χρέους. Το Βέλγιο διαθέτει λίγους φυσικούς πόρους και γι’ αυτό είναι αναγκασμένο να εισάγει σημαντικές ποσότητες πρώτων υλών. Ο λόγος του εθνικού χρέους ως προς το ΑΕΠ της χώρας το 2013 υπερέβη το 100%, φτάνοντας το 105% στα μέσα του 2017.
8. ΗΠΑ 106,4%
ν
Δημόσιο χρέος: 20,483 τρισεκατομμύρια δολάρια (17,6 τρισεκατομμύρια ευρώ)
Κατά κεφαλήν χρέος: $ 63.153 (55.304 ευρώ)
Αναλογία χρέους προς ΑΕΠ: 106,42%
Εξωτερικό χρέος: 6,744 τρισεκατομμύρια ευρώ (283%)
Πληθυσμός: 324,35 εκατομμύρια
Νόμισμα: Δολάριο ΗΠΑ ($)
Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο αλλά έχει επίσης και το υψηλότερο επίπεδο εθνικού χρέους. Ενώ το δημόσιο χρέος υπερβαίνει το ΑΕΠ της χώρας το 2017, το 2007 ο δείκτης χρέους ως προς το ΑΕΠ των ΗΠΑ ήταν μόλις 62,5%. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ ξοδεύει περίπου το 6% του ετήσιου προϋπολογισμού της για τις πληρωμές των τόκων των χρεών της, γεγονός που μειώνει σημαντικά το διαθέσιμο χρηματικό ποσό για άλλα προγράμματα. Προκειμένου να αποπληρωθεί ένα τόσο μεγάλο χρέος, η κυβέρνηση θα πρέπει ή να μειώσει τις δαπάνες, πράγμα που θα αναχαιτίσει την οικονομική ανάπτυξη, ή να αυξήσει τους φόρους για να έχει επιπλέον έσοδα. Προς αυτή την κατεύθυνση κινείται η κυβέρνηση Τραμπ, προωθώντας νομοσχέδιο για την φορολόγηση των αμερικανικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στο εξωτερικό, σε μια προσπάθεια επαναπατρισμού των αμερικανικών κεφαλαίων. Το αν θα εγκριθεί από το Κογκρέσο είναι μια άλλη ιστορία.
9. ΙΣΠΑΝΙΑ 104%
ν
Δημόσιο χρέος: 1,172 τρισεκατομμύρια ευρώ
Κατά κεφαλήν χρέος: € 25.202
Αναλογία χρέους προς ΑΕΠ: 104,09%
Εξωτερικό χρέος: 1,81 τρισεκατομμύρια ευρώ (167%)
Πληθυσμός: 46,5 εκατομμύρια
Νόμισμα: Ευρώ (€)
Οι οικονομικές δυσκολίες της Ισπανίας ήταν εμφανείς τα τελευταία χρόνια, με υψηλή ανεργία και κατασχέσεις κατοικιών, ενώ οι εμπειρογνώμονες προέβλεπαν ότι θα γίνει επανεκκίνηση της ισπανικής οικονομίας μέσα στο 2017. Μπορεί το επίπεδο του δημόσιου χρέους σε σχέση με το ΑΕΠ να μειώνεται σιγά-σιγά τα τελευταία δύο χρόνια, αλλά η Ισπανία εξακολουθεί να αποτελεί ανησυχία για τους οικονομολόγους, πολύ περισσότερο μετά την πρόθεση της πλούσιας Καταλονίας να αποσχιστεί από την Ισπανία..
10. ΓΑΛΛΙΑ 98,4%
ν
Δημόσιο χρέος: 2,261 τρισεκατομμύρια ευρώ
Κατά κεφαλήν χρέος: € 34.194
Αναλογία χρέους προς ΑΕΠ: 98,48%
Εξωτερικό χρέος: 4,6 τρισεκατομμύρια ευρώ (213%)
Πληθυσμός: 66 εκατομμύρια
Νόμισμα: Ευρώ (€)
Ο λόγος του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ της Γαλλίας έχει μεγαλώσει εφέτος και πλησιάζει το 100%, εξαιτίας της χαμηλής παραγωγικότητας και των χαμηλών μισθών. Το εθνικό δημόσιο χρέος της χώρας αυξήθηκε κατά 21,958 εκατ. ευρώ το δεύτερο τρίμηνο του 2017 και σήμερα ανέρχεται σε 2.235.258 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό προϋποθέτει ότι το χρέος έφτασε το πρώτο εξάμηνο του 2017 στο 99,3% του ΑΕΠ στη Γαλλία, ενώ το προηγούμενο τρίμηνο, δηλαδή το πρώτο τρίμηνο του 2017, ήταν στο 98,8%. Εάν συγκρίνουμε το χρέος κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2017 με το δεύτερο τρίμηνο του 2016, βλέπουμε ότι αυξήθηκε κατά 60857 εκατομμύρια το τελευταίο έτος.
ν
Γιατί δανείζονται οι χώρες
Πιθανότατα αναρωτιέστε γιατί δανείζονται οι χώρες, ή πώς γίνεται μερικές από τις πλουσιότερες χώρες με σταθερή οικονομία να έχουν τόσο μεγάλο χρέος. Αυτό οφείλεται στο ότι οι κυβερνήσεις ξοδεύουν πολύ περισσότερα χρήματα από αυτά που εισπράττουν από την φορολογία. Μπροστά τους, λοιπόν, έχουν τρεις επιλογές:
α) Να αυξήσουν τους φόρους
β) Να μειώσουν τις δαπάνες, που σημαίνει ότι θα μειωθεί σημαντικά η αγοραστική δύναμη με αποτέλεσμα να κλείσουν οι μικρές επιχειρήσεις και να αυξηθεί η ανεργία, και
γ) Να καταφύγουν στον δανεισμό
Το γεγονός ότι οι επτά από τις δέκα πιο χρεωμένες χώρες στον κόσμο προέρχονται από την ΕΕ, οφείλεται στο ότι η Γερμανία, μέσω του «σκληρού» και «άκαμπτου» ευρώ, ελέγχει ουσιαστικά τις οικονομίες τους, αποκλείοντας από τις χώρες το δικαίωμα να έχουν οι ίδιες λόγο πάνω στην οικονομία τους.
Τα προβλήματα αυτά μπαίνουν προς ώρας «κάτω από το χαλί», καθώς η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα εξακολουθεί να τυπώνει και να διανέμει χαρτονομίσματα. Κάποια στιγμή όμως θα πρέπει να σταματήσει να τυπώνει, όπως έκανε και η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των Ηνωμένων Πολιτειών.
