Ο εφιάλτης των πλαστικών απειλεί την Ελλάδα (vid)
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Youmagazine Newsroom
Η Ελλάδα, η χώρα με τα 16.000 χιλιόμετρα ακτογραμμής, που ο μεγάλος της πλούτος είναι η θάλασσα, βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα μεγάλο πρόβλημα.
Τα πλαστικά στη θάλασσα αποτελούν παγίδες θανάτου για τα υδρόβια όντα. Πηγή: National Geographic
ν
ΕΝΑΣ πλαστικά “πλασμένος” κόσμος απειλεί άμεσα το περιβάλλον και τις ζωές μας, μολύνοντας τη στεριά και τις θάλασσες του πλανήτη. Οι αριθμοί που αποτυπώνουν τη ρύπανση χτυπούν κόκκινο συναγερμό και η απεξάρτησή μας από το πλαστικό είναι μονόδρομος.
Περισσότερο από 80% των θαλάσσιων απορριμμάτων είναι πλαστικά διαφόρων ειδών. Εξαιτίας του αργού ρυθμού αποσύνθεσης, το πλαστικό συσσωρεύεται σε θάλασσες, ωκεανούς και παραλίες.
Τα πλαστικά υπολείμματα απειλούν είδη, όπως οι θαλάσσιες χελώνες, οι φώκιες, οι φάλαινες, αλλά και τα πουλιά. Μολύνουν επίσης ψάρια και οστρακοειδή και ως εκ τούτου την ανθρώπινη τροφική αλυσίδα.
Λαμβάνοντας υπόψη του αυτά τα στοιχεία, το Ευρωκοινοβούλιο ενέκρινε έναν νέο νόμο σχετικά με την οριστική απαγόρευση των πλαστικών αντικειμένων μιας χρήσης, όπως πιάτα, μαχαιροπίρουνα, καλαμάκια, μπατονέτες κτλ.
Ωστόσο, παρά το πρόβλημα της θαλάσσιας ρύπασνης, η απαγόρευση για τα πλαστικά μαχαιροπίρουνα μιας χρήσης, τις μπατονέτες, τα καλαμάκια και τους αναδευτήρες ποτών από πλαστικό θα τεθεί σε ισχύ από το 2021.
Τα κράτη μέλη θα πρέπει να πετύχουν το στόχο για συλλογή 90% των πλαστικών μπουκαλιών μέχρι το 2029, ενώ τα πλαστικά μπουκάλια θα πρέπει να προέρχονται τουλάχιστον κατά 25% από ανακυκλωμένο υλικό μέχρι το 2025 και 30% μέχρι το 2030.
Η συμφωνία ενισχύει επίσης την εφαρμογή της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει», εισάγοντας καθεστώς αυξημένης ευθύνης για τους παραγωγούς. Αυτό το νέο καθεστώς θα ισχύει και για τα αλιευτικά εργαλεία, ώστε να εξασφαλιστεί ότι οι παραγωγοί, και όχι οι αλιείς, θα επιβαρύνονται με το κόστος συλλογής των απολεσθέντων στη θάλασσα εργαλείων.
ν
Αδιαφορία για το περιβάλλον σημαίνει αδιαφορία για τη ζωή μας.
ν
Με αφορμή την Κοινοτική Οδηγία, η δημοσιογράφος Κάτια Παπαδοπούλου από το Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων πραγματοποίησε εκτεταμένη έρευνα για την πλαστική ρύπανση στην Ελλάδα, με την παρουσίαση στοιχείων από μελέτες και εκθέσεις των περιβαλλοντικών οργανώσεων WWF και Greeenpeace, καθώς και του υπουργείου Περιβάλλοντος και του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης, ενώ τη δική της θέση παρουσιάζει η MKO Eco Rec (Oικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης).
ν
ΣΑΝ ΝΑ ΡΙΧΝΟΥΜΕ ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ ΣΧΕΔΟΝ 23.000
ΑΕΡΟΠΛΑΝΑ BOEING 747 ΚΑΘΕ ΧΡΟΝΟ
Η εικόνα της πλαστικής ρύπανσης στην Ελλάδα είναι απογοητευτική. Σύμφωνα με την Greenpeace, καθημερινά στην Ελλάδα σερβίρονται κατά μέσο όρο 1.000.000 πλαστικά ποτήρια μόνο για καφέ.
Κάθε χρόνο χρησιμοποιούνται 4,3 δισ. πλαστικές σακούλες, 2 δισ. πλαστικά μπουκάλια για νερό και αναψυκτικά και 300 εκατ. πλαστικά ποτήρια του καφέ.
Επίσης στην Ελλάδα καταναλώνονται εκτός σπιτιού κάθε χρόνο 315.000 σάκοι καφέ, που σημαίνει 1,2 δισ. καφέδες. Σύμφωνα με στοιχεία της αγοράς, το 60% αφορά κρύο καφέ, από το οποίο το 50% είναι takeaway. Επομένως, χρησιμοποιούνται 300 εκατομμύρια πλαστικά ποτήρια μιας χρήσης για καφέ ετησίως (σύμφωνα με στοιχεία μετρήσεων και εκτιμήσεων της Greenpeace με βάση διαθέσιμα στοιχεία της αγοράς), ενώ περίπου 40 τόνοι πλαστικού καταλήγουν στο φυσικό περιβάλλον κάθε μέρα!
Στο μεταξύ, ένα άλλο είδος πλαστικού απορρίμματος με σημαντικές επιπτώσεις είναι οι μικροΐνες πλαστικού, που προέρχονται από τη διάβρωση συνθετικών υφασμάτων, π.χ. ρούχα από πολυεστέρα.
ν
ν
ΜΟΛΥΝΣΗ ΠΟΣΙΜΟΥ ΝΕΡΟΥ
Έχει υπολογιστεί ότι ένα μπουφάν fleece σε μια και μόνο πλύση του στο πλυντήριο απελευθερώνει 250.000 τέτοιες μικροΐνες. Το πρόβλημα είναι τόσο εκτεταμένο ώστε, σύμφωνα με μελέτη στο 80% των δειγμάτων πόσιμου νερού που ελέγχθηκαν παγκοσμίως βρέθηκαν μικροΐνες πλαστικού.
Σε μελέτη που έγινε στην Ελλάδα στο 89% των ψαριών τριών ειδών (γαύρος, κολιός, παλαμίδα) που εξετάστηκαν εντοπίστηκαν 6,36 μικροΐνες πλαστικού (Έρευνα ΕΛΚΕΘΕ – Χριστίνα Ζέρη).
Για την ρύπανση της Μεσογείου από τα πλαστικά, και το WWF πραγματοποίησε μελέτη, από την οποία προκύπτει ότι στη Μεσόγειο, τα πλαστικά αποτελούν το 95% των σκουπιδιών που εντοπίζονται στις θάλασσες, τόσο στον βυθό της θάλασσας, όσο και στις ακτές.
Η ρύπανση αυτή προέρχεται κυρίως από την Τουρκία και την Ισπανία, και σε δεύτερη φάση, από την Ιταλία, την Αίγυπτο, τη Γαλλία και την Ελλάδα, με τους τουρίστες που επισκέπτονται την περιοχή να ευθύνονται για την ετήσια αύξηση κατά 40% των απορριμμάτων που καταλήγουν στη Μεσόγειο.
Τα μεγάλα πλαστικά κομμάτια τραυματίζουν, προκαλούν ασφυξία και συχνά θάνατο στα ζώα της θάλασσας, συμπεριλαμβανομένων και ορισμένων εμβληματικών ειδών που είτε προστατεύονται από τον νόμο είτε κινδυνεύουν με εξαφάνιση, όπως είναι οι θαλάσσιες χελώνες ή τα θαλάσσια θηλαστικά.
ν
ν
Ωστόσο, τα μικροπλαστικά, τα μικρά δηλαδή εκείνα θραύσματα πλαστικού, είναι αυτά που βρίσκονται σε πραγματική αφθονία στη Μεσόγειο. Έχει, μάλιστα, υπολογιστεί πως εντοπίζονται 1,25 εκατομμύρια κομματάκια πλαστικού ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο στη Μεσόγειο, συγκέντρωση σχεδόν τέσσερις φορές υψηλότερη από αυτήν που καταγράφεται στο λεγόμενο «πλαστικό νησί», στον βόρειο Ειρηνικό Ωκεανό. Όταν δε, εισέρχονται στην τροφική αλυσίδα αποτελούν απειλή όχι μόνο για έναν μεγάλο αριθμό ειδών, αλλά και για την ανθρώπινη υγεία.
Τα επίπεδα ρύπανσης στη Μεσόγειο είναι ιδιαίτερα υψηλά, όπως φάνηκε στην πρόσφατη έκθεση του WWF «Σώζοντας τη Μεσόγειο από την πλαστική παγίδα», θέτοντας σε κίνδυνο τα θαλάσσια είδη και μια σειρά από ανθρώπινες δραστηριότητες.
Η Ελλάδα, η χώρα με τα 16.000 χιλιόμετρα ακτογραμμής, που ο μεγάλος της πλούτος είναι η θάλασσα, βρίσκεται αντιμέτωπη με αυτό το μεγάλο πρόβλημα. Μέσω της έκθεσης, σημειώνεται πως αν δεν υπάρξουν δραστικές αλλαγές, υπάρχει κίνδυνος να «διαρρεύσουν» στο περιβάλλον επιπλέον 104 εκατομμύρια τόνοι πλαστικών απορριμμάτων έως το 2030, ενώ τα πλαστικά απόβλητα στο θαλάσσιο περιβάλλον αναμένεται να φτάσουν τους 300 εκατ. τόνους μέχρι το ίδιο έτος.
ν
ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ
Η Ελλάδα κάθε χρόνο εξάγει 30-50.000 τόνους πλαστικών αποβλήτων, με τη συντριπτική πλειονότητα αυτής της ποσότητας να πηγαίνει στην Κίνα (στοιχεία από βάση δεδομένων του ΟΗΕ.
Σύμφωνα με αυτήν οι βασικότερες χώρες προορισμού των πλαστικών αποβλήτων της Ελλάδας για την περίοδο 2010-2016 είναι: Κίνα (35,1%), Βουλγαρία (24,5%), Χονκ Κονγκ (16,6%), Τουρκία (3,1%), Ινδονησία (2,9%), Βιετνάμ (1,7%) .Αν αναλογιστούμε ότι κάθε χρόνο στη χώρα μας η ετήσια κατανάλωση πλαστικών συσκευασιών είναι κοντά στις 300.000 τόνους, εκ των οποίων καταλήγουν στην ανακύκλωση μόνο 50.000 τόνοι.
Σχολιάζοντας την Οδηγία της ΕΕ για την οριστική κατάργηση πλαστικών μιας χρήσης, ο πρόεδρος του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης, Δημήτρης Πολιτόπουλος τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι «ακόμη δεν έχει καθαρογραφεί ο νόμος, κατ’ επέκταση δεν ξέρουμε πώς θα διαμορφωθούν τα μέτρα, γεγονός όμως είναι ότι η πρόθεση του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης είναι να τον εφαρμόσει πλήρως, ώστε να έχουμε όσο το δυνατό συντομότερο τα αποτελέσματα της μείωσης στα πλαστικά μιας χρήσης προκειμένου να προστατέψουμε το θαλάσσιο περιβάλλον το οποίο πλήττεται κυρίως από την χρήση των πλαστικών μιας χρήσης».
ν
ν
Όσον αφορά την πλαστική ρύπανση στις ελληνικές θάλασσες ο κ. Πολιτόπουλος δηλώνει ότι «η ρύπανση από τις μετρήσεις που έχουν κάνει οι αρμόδιοι φορείς είναι σημαντικότατη. Δηλαδή πάνω από το 80% των απορριμμάτων που βρίσκονται στην θάλασσα αποτελείται από πλαστικά. Κι αυτό έχει συνέπειες στην θαλάσσια ζωή και την επιβίωση στην θαλάσσια ζωή και φυσικά στην ποιότητα της διατροφής των ανθρώπων».
«Η απόφαση της ΕΕ είναι σε πανευρωπαϊκό επίπεδο και νομίζω ότι η Ελλάδα έχει και την ευαισθησία αλλά και την πολιτική βούληση να εφαρμόσει άμεσα το νόμο. Μην ξεχνάμε ότι η Ελλάδα έχει τεράστιες ακτογραμμές και έχει κι έναν τουρισμό που είναι θα λέγαμε το “αεροπλανοφόρο” της οικονομίας. Κατ’ επέκταση είναι επιτακτική η ανάγκη να προστατέψουμε το περιβάλλον μας», προσθέτει.
ν
ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ
Το πρώτιστο όλων είναι ν’ αποκτήσουμε οικολογική συνείδηση. Να κατανοήσουμε ότι αδιαφορία για το περιβάλλον σημαίνει αδιαφορία για τη ζωή μας. Και υπάρχουν μερικοί απλοί τρόποι για να το προστατεύσουμε.
-
Να αποφεύγουμε τη χρήση πλαστικών μιας χρήσης. Το 43% όλων των θαλάσσιων απορριμμάτων που ρυπαίνουν τους ωκεανούς αποτελείται από μόλις 10 είδη πλαστικών αντικειμένων μιας χρήσης. Η ποσότητα αυτή θα μπορούσε να γεμίσει 38.500 απορριμματοφόρα.
-
Είναι σημαντικό φεύγοντας από μια παραλία να παίρνουμε μαζί μας τα σκουπίδια που έχουμε δημιουργήσει και να μην τα αφήνουμε εκεί. Έτσι, θα τη βρούμε καθαρή και την επόμενη φορά που θα επισκεφτούμε το μέρος.
-
Σεβόμαστε τη φύση και το περιβάλλον. Αποφεύγουμε ν’ αφήνουμε πίσω μας –ή να πετάμε έξω από το αυτοκίνητο– τενεκεδάκια αναψυκτικών, ποτήρια, καπάκια ποτηριών, πλαστικά μπουκάλια, καλαμάκια και τα παρόμοια.
-
Όλα αυτά τα συλλέγουμε και τα πετάμε στους ειδικούς κάδους ανακύκλωσης.
-
Δεν πετάμε στη θάλασσα οποιοδήποτε σκουπίδι όσο μικρό κι αν είναι. Κάθε χρόνο παγκοσμίως πεθαίνουν τουλάχιστον 1 εκατομμύριο θαλασσοπούλια και 100.000 θαλάσσια πλάσματα, όπως οι χελώνες, από την κατάποση απορριμμάτων μικρού μεγέθους, ιδιαίτερα πλαστικών.
Από τους καθαρισμούς ακτών που έχει πραγματοποιήσει το Κοινωφελές Ίδρυμα Αθανασίου Κ. Λασκαρίδη προκύπτει ότι τα βασικότερα στοιχεία ρύπανσης στις ελληνικές ακτές είναι οι γόπες των τσιγάρων, τα πλαστικά ποτήρια και μπουκάλια μιας χρήσης, τα καλαμάκια, οι πλαστικές σακούλες μίας χρήσης, η συσκευασία αναψυκτικού αλουμίνιου και τα μικροπλαστικά.
ν
ν
