Η ψυχολογία της γαλήνης: Γιατί Οι ήρεμοι άνθρωποι βγαίνουν πάντα νικητές
ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ | Ενημ. 07/11/2025, 17:07 | Ενημ. 07/11/2025, 17:59
Από την Γεωργία Μεταξά
Σε έναν κόσμο όπου κυριαρχούν το χάος και η βαρβαρότητα, οι ήρεμοι άνθρωποι βγαίνουν πάντοτε νικητές.
Στην εποχή μας, η γαλήνη είναι επανάσταση. Image: Supplied
v
ΟΠΟΥ κι αν κοιτάξεις, βλέπεις παντού αναστάτωση και ταραχή. Συγκρούσεις, επιθέσεις, απειλές, κυρώσεις, εξοντώσεις, αντίποινα. Λες και ο κόσμος έχει τρελαθεί. Η ηρεμία έχει χαθεί. Στην καθημερινή ζωή, όλοι βιάζονται να απαντήσουν, να υπερασπιστούν, να αποδείξουν. Οι συζητήσεις είναι ανταγωνιστικές, η σιωπή άβολη και η υπομονή θεωρείται αδυναμία.
Στο δρόμο, οι οδηγοί είναι έτοιμοι να διαπληκτιστούν, ακόμη και να σκοτωθούν μεταξύ τους.
Αλλά οι ήρεμοι άνθρωποι –αυτοί που σκέφτονται πριν μιλήσουν, που παίρνουν μια βαθιά αναπνοή πριν αντιδράσουν– κινούνται διαφορετικά. Δεν είναι οκνοί ή αργοί. Είναι στρατηγικοί. Δεν χρειάζεται να κερδίζουν σε κάθε διαφωνία, επειδή καταλαβαίνουν κάτι που οι περισσότεροι άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν: αυτός που ελέγχει την ενέργειά του ελέγχει το αποτέλεσμα.
Κάνουν οικονομία δυνάμεων, γιατί έχουν το βλέμμα τους στην αυριανή νίκη.
Κάποιοι πιστεύουν ότι η ηρεμία είναι απουσία συναισθημάτων. Κάθε άλλο. Είναι συναισθηματική κυριαρχία.
Ηρεμία δεν σημαίνει αδυναμία. Σημαίνει δύναμη υπό έλεγχο
Έχουμε την τάση να βλέπουμε την ηρεμία ως παθητικότητα. «Του μιλώ και δεν τον νοιάζει. Είναι στην κοσμάρα του».
Όμως, η νευροεπιστήμη έχει να αφηγηθεί μια διαφορετική ιστορία
Όταν παραμένετε ήρεμοι υπό πίεση, ο εγκέφαλός σας ενεργοποιεί τον προμετωπιαίο φλοιό –το μέρος που είναι υπεύθυνο για την ορθολογική σκέψη και την συναισθηματική ρύθμιση– αντί για την αμυγδαλή, που αποτελεί μέρος του «πρωτόγονου» εγκεφάλου η οποία ελέγχει την αντίδραση «μάχη ή φυγή». Με άλλα λόγια, οι ήρεμοι άνθρωποι δεν είναι συναισθηματικά μουδιασμένοι. Έχουν τον απόλυτο συναισθηματικό έλεγχο.
Με άλλα λόγια, οι ήρεμοι άνθρωποι εξοικονομούν ενέργεια όχι επειδή φοβούνται να πολεμήσουν, αλλά επειδή χρειάζονται δύναμη για τις μάχες που είναι πιο σημαντικές και αναγκαίες.
Δεν σπαταλούν τις δυνάμεις τους σε ασήμαντες αψιμαχίες.
ν
Ο Αλέξανδρος διασχίζοντας τον Γρανικό ποταμό. Image: Supplied
ν
Το παράδειγμα του Αλέξανδρου
Όπως αναφέρει ο Πλούταρχος στον βίο του Αλέξανδρου, τη μέρα της μάχης, και ενώ τα δυο αντίπαλα στρατεύματα είχαν παραταχθεί εκατέρωθεν του ποταμού, ο Μέγας Αλέξανδρος κοιμόταν μακάρια στη σκηνή του. Συνήθως ξενυχτούσε διαβάζοντας Όμηρο. Οι στρατηγοί του ανησύχησαν αλλά δεν τολμούσαν να τον ξύπνησαν. Τελικά, ο Παρμενίων, ο αρχηγός του επιτελείου, αποφάσισε να πάει να τον ξυπνήσει. Μπήκε στη σκηνή του Αλεξάνδρου και φώναξε το όνομά του, ενώ αναρωτήθηκε γιατί ο Αλέξανδρος κοιμόταν σαν να είχε ήδη νικήσει.
«Μα έχουμε ήδη νικήσει», του είπε ο Αλέξανδρος ξυπνώντας και φορώντας την πανοπλία του.
Κοιμόταν ήσυχος γιατί είχε βρει τον τρόπο με τον οποίο θα νικούσε.
Η ηρεμία οδηγεί στη «νίκη»
Ακόμη και σε ένα επουσιώδες περιστατικό, οι ήρεμοι άνθρωποι ελέγχουν τον χώρο και τον χρόνο, έχοντας επίγνωση της κάθε στιγμής. Και είναι πολύ σημαντικό να ξέρεις τι σου γίνεται κάθε στιγμή. Έτσι, ελέγχεις το παιχνίδι – ή τη σύγκρουση.
Οι ήρεμοι άνθρωποι «νικούν» επειδή η ηρεμία είναι ένα ισχυρό ψυχολογικό χαρακτηριστικό που ενισχύει τη λήψη αποφάσεων, χτίζει εμπιστοσύνη και παρέχει έλεγχο σε αγχωτικές καταστάσεις,
Παραμένοντας ψύχραιμοι, αποφεύγουν τις συναισθηματικές αντιδράσεις, για τις οποίες αργότερα μπορεί να μετανιώσουν. Αντ’ αυτού αντιδρούν με περίσκεψη, κάτι που οξύνει την ικανότητά τους να σκεφτούν καθαρά, να κάνουν καλύτερη εκτίμηση και να αποκλιμακώνουν τις εντάσεις. Αυτή η προσέγγιση σηματοδοτεί αυτοπεποίθηση και τους επιτρέπει να βλέπουν ευκαιρίες και όχι μόνο εμπόδια.
Οδηγούνται στη νίκη επειδή έχουν:
• Καθαρό μυαλό για τη λήψη σωστών αποφάσεων: Ο πανικός οδηγεί σε συναισθηματικές επιλογές, ενώ η ηρεμία επιτρέπει στη λογική να αναλάβει ηγετικό ρόλο και προάγει μια πιο σαφή και στρατηγική διαδικασία σκέψης.
• Εμπιστοσύνη στον εαυτό τους: Οι άνθρωποι έλκονται από εκείνους που παραμένουν ψύχραιμοι σε μια κρίση. Μια ήρεμη συμπεριφορά σηματοδοτεί έλεγχο και αξιοπιστία, καθιστώντας τους άλλους πιο πιθανό να τους εμπιστευτούν και να τους ακολουθήσουν.
• Καλύτερη πρόταση για την επίλυση των συγκρούσεων: Αντί να αντιδρούν με θυμό, τα ήρεμα άτομα ακούν, αντιδρούν με σκέψη και αποκλιμακώνουν τις καταστάσεις, κάτι που είναι πιο αποτελεσματικό από τη φλεγμονή.
• Μεγαλύτερη εξοικονόμηση ενέργειας: Η διατήρηση της ηρεμίας εξοικονομεί ψυχική και σωματική ενέργεια που διαφορετικά θα ξοδεύονταν σε ανησυχία και άγχος, διατηρώντας έτσι τη δυνατότητα επίλυσης του προβλήματος.
• Στρατηγική προοπτική: Ένα ήρεμο μυαλό μπορεί να δει δυνατότητες κρυμμένες μέσα σε μια δύσκολη και αδιέξοδη κατάσταση, ενώ ένα προβληματικό μυαλό βλέπει μόνο εμπόδια.
• Δυνατότητα επιβολής ελέγχου: Μια ήρεμη συμπεριφορά μπορεί να είναι τρομακτική για τους αντιπάλους, επειδή υποδηλώνει ότι ένα καλά μελετημένο σχέδιο βρίσκεται σε εξέλιξη, υπονοώντας ότι το ήρεμο άτομο δεν προκαλείται εύκολα.
Συμπερασματικά
Οι ήρεμοι άνθρωποι «νικούν» επειδή έχουν το ψυχολογικό πλεονέκτημα στις αγχωτικές καταστάσεις. Λαμβάνουν πιο ξεκάθαρες αποφάσεις, εμπνέουν εμπιστοσύνη, αποκλιμακώνουν τις συγκρούσεις και διατηρούν την ενέργειά τους
ν
