Όταν η Ελληνίδα βασίλισσα Βερενίκη κυβερνούσε την Αίγυπτο και το Ισραήλ

ΙΣΤΟΡΙΑ/ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑ  | Ενημ. 09/09/2025, 09:44

Posted by Youmagazine Staff

Ανακαλύφθηκε στην Ιερουσαλήμ χρυσό νόμισμα 2.270 ετών με τη βασίλισσα Βερενίκη Β΄ της Αιγύπτου, της δυναστείας των Πτολεμαίων.

Το χρυσό νόμισμα πιθανότατα κόπηκε μεταξύ 241 και 246 π.Χ. στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Image: Eliyahu Yanai / Live Science

v

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΟΙ στην Ιερουσαλήμ ανακάλυψαν ένα σπάνιο χρυσό νόμισμα που απεικονίζει την Ελληνίδα βασίλισσα Βερενίκη Β΄ και χρονολογείται από την εποχή του συζύγου της, του τρίτου ηγεμόνα του Πτολεμαϊκού Βασιλείου της Αιγύπτου.

Η Βερενίκη Β΄ η Ευεργέτις ήταν βασίλισσα της Κυρηναϊκής, από το 258 έως το 246 π.Χ., και κατόπιν της Αιγύπτου και των κτήσεών της ως σύζυγος του Πτολεμαίου Γ΄. Στην Αίγυπτο βασίλευσε από το 246 έως το 222 π.Χ.

Η Βερενίκη είχε βασιλική καταγωγή, καθώς ήταν κόρη του βασιλιά της σημερινής Λιβύης Μάγα του Κυρηναίου (~317 π.Χ. – 250 π.Χ.) που ήταν Μακεδονικής καταγωγής.

Ο Μάγας ήταν επομένως, ετεροθαλής αδελφός του κατοπινού βασιλιά της Αιγύπτου Πτολεμαίου Β΄ του Φιλάδελφου.

Αρχικά η Βερενίκη παντρεύτηκε τον Δημήτριο τον Ωραίο (αρχαία ελληνικά Δημήτριος ο Καλός), που έτσι έγινε βασιλιάς της Κυρήνης, διαδεχόμενος τον Μάγα.

Ο Δημήτριος είχε επίσης μακεδονική καταγωγή. Είχε το επώνυμο «Ωραίος», επειδή θεωρούνταν πανέμορφος από πολλούς συγχρόνους του. Γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Μακεδονία. Ο Δημήτριος πήρε το όνομά του από τον πατέρα του και ήταν το νεότερο από τα παιδιά του βασιλιά Δημητρίου Α΄ της Μακεδονίας και της συζύγου του, Πτολεμαΐδας.

Η Κυρηναϊκή είχε ενσωματωθεί στο βασίλειο των Πτολεμαίων το 323 π.Χ., από τον Πτολεμαίο Α΄ τον Σωτήρα, λίγο μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Η περιοχή αποδείχθηκε δύσκολο να ελεγχθεί και γύρω στο 300 π.Χ., ο Πτολεμαίος Α΄ εμπιστεύτηκε την περιοχή στον Μάγα , γιο της συζύγου του Βερενίκης Α΄ από προηγούμενο γάμο.
ν

Τοιχογραφία από τη ρωμαϊκή Βίλα Μποσκορεάλε, κοντά στην Πομπηία, η οποία απεικονίζει τη Βερενίκη Β΄ της Αιγύπτου να φοράει στέφανο, δηλαδή βασιλικό διάδημα. (Μέσα του 1ου αιώνα π.Χ.) Image: Wikimedia Commons
ν

Οι ελληνικές αποικίες στην Κυρηναϊκή (σύγχρονη ανατολική Λιβύη) περιλάμβαναν την κύρια αποικία της Κυρήνης, η οποία ιδρύθηκε τον 7ο αιώνα π.Χ., και τις άλλες πόλεις της Κυρηναϊκής Πεντάπολης: τη Βάρκη, τις Ευσπερίδες (μετέπειτα Βεγγάζη), την Ταύχειρα και την Απολλωνία (το λιμάνι της Κυρήνης). Αυτές οι πόλεις αποτέλεσαν ένα ακμάζον ελληνικό κέντρο στη Βόρεια Αφρική, συμβάλλοντας σημαντικά στην πολιτιστική και εμπορική ανάπτυξη της περιοχής. 

Ως βασίλισσα της Αιγύπτου, η Βερενίκη Β΄ συμμετείχε ενεργά στη διακυβέρνηση και, εξαιτίας των ευεργεσιών της, λατρευόταν από τον λαό ως θεά.

Είναι περισσότερο γνωστή για τη θυσία των μαλλιών της στην Αφροδίτη, γεγονός που οδήγησε στο να ονομαστεί  προς τιμήν της ο ομώνυμος αστερισμός Κόμη της Βερενίκης. Η Βερενίκη δολοφονήθηκε από τον αντιβασιλέα Σωσίβιο λίγο μετά την άνοδο στον θρόνο του γιου της Πτολεμαίου Δ΄ Φιλοπάτορα το 221 π.Χ.
v

Στα δεξιά, ο αστερισμός Κόμη της Βερενίκης πλησίον του Βοώτη και των Θηρευτικών Κυνών. Image: Wikimedia Commons
ν

Η μια όψη του νομίσματος απεικονίζει την Βερενίκη Β΄ με διάδημα, πέπλο και περιδέραιο. Η άλλη όψη, η οποία απεικονίζει το κέρας της Αμάλθειας και δύο αστέρια, φέρει την αρχαία ελληνική επιγραφή «Βασιλίσσης Βερενίκης». Να σημειωθεί ότι υπάρχει και λιμάνι με το όνομα της βασίλισσας στην αιγυπτιακή ακτή της Ερυθράς Θάλασσας, απέναντι από την Αραβία.

Απόγονος της Βερενίκης ήταν η περίφημη Κλεοπάτρα Ζ΄ (γνωστή απλώς ως Κλεοπάτρα), κόρη του Πτολεμαίου ΙΒ΄.

«Η Ιερουσαλήμ, όπου βρέθηκε το νόμισμα, ήταν μια μικρή, περιθωριακή και φτωχή σε πόρους πόλη, που άρχισε να ανακάμπτει υπό την Πτολεμαϊκή κυριαρχία», λέει ο Γιφτάχ Σαλέβ, αρχαιολόγος της Ισραηλινής Αρχής Αρχαιοτήτων, ο οποίος ηγήθηκε των ανασκαφών.

Το νόμισμα ήταν μέρος μιας συλλογής νομισμάτων που δωρίστηκαν σε στρατιώτες που επέστρεφαν από τον Τρίτο Συριακό Πόλεμο (246 έως 241 π.Χ.), μια σύγκρουση μεταξύ του Πτολεμαϊκού Βασιλείου της Αιγύπτου και της Αυτοκρατορίας των Σελευκιδών της Συρίας.

Πόσο μεγάλη αντίθεση με την σημερινή κατάντια και ξεπεσμό του ελληνισμού και το ξεπούλημα της χώρας, η οποία υποδουλώθηκε με τα μνημόνια για 99 χρόνια στους Γερμανούς.

Όπως λέει και ο εθνικός μας ποιητής: «Περασμένα μεγαλεία. Και διηγώντας τα να κλαις».
v

Δείτε επίσης:

Βρέθηκε κολοσσιαίο άγαλμα του φαραώ Ραμσή Β΄ Άνοιξαν την μυστηριώδη μαύρη σαρκοφάγο στην Αίγυπτο Πιθανώς ανακαλύφθηκε στην Αίγυπτο και δεύτερη Σφίγγα Αίγυπτος: Μήπως πρέπει να αφήσουμε τους νεκρούς ήσυχους; Αίγυπτος: Βρέθηκαν σπάνιοι τάφοι της εποχής πριν από τους Φαραώ (vid) Κλεοπάτρα: Ανακαλύφθηκε ο χαμένος τάφος της Ελληνίδας βασίλισσας; (vid)