Από τους σπουδαιότερους θεωρητικούς φυσικούς του 20ού αιώνα, ο Ντέιβιντ Μπομ διατύπωσε ανορθόδοξες και καινοτόμες ιδέες στην κβαντική φυσική, τη νευροψυχολογία και τη φιλοσοφία του νου.
Σύγκρουση υποατομικών σωματιδίων στον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων (LHC) του CERN. Οι φυσικοί προσπαθούν να κατανοήσουν τη δομή του σύμπαντος μέσω της διαίρεσης της ύλης σε ακόμη πιο στοιχειώδη σωμάτια. Πηγή: CERN v
O Ντέιβιντ Μπομ ήταν από τους πρώτους που μίλησε για το ολογραφικό σύμπαν.
ΑΠΟ κάθε άποψη ο Ντέιβιντ Μπομ (1917-1992) ήταν ένας εξαιρετικός και θαυμαστός άνδρας με ανοιχτό μυαλό. Σαν επιστήμονας, αποδείχτηκε φορέας μιας μοναδικά πρωτότυπης σκέψης και έμπνευσης.
Έχοντας απομυθοποιήσει ήδη σε πρώιμη ηλικία τα στερεότυπα της κουλτούρας της επιστημονικής κοινότητας, η οποία τοποθετεί τη λύση των προβλημάτων και τον ανταγωνισμό πάνω από την αγνή, πρωτότυπη σκέψη, ο Μπομ αποσύρθηκε στον κόσμο του νου. Ταυτόχρονα, κατάφερε να καθιερωθεί ως κορυφαίος επιστήμονας. Κέρδισε ακόμη και την έγκριση του Άλμπερτ Αϊνστάιν, ο οποίος προς το τέλος της ζωής του άρχισε να έλκεται από τις θεωρίες που εδραίωσε ο Μπομ.
Εγκαταλείποντας τις ΗΠΑ την εποχή του μακαρθισμού και του «κυνηγιού μαγισσών» της δεκαετίας του 1950, ο Μπομ διώχθηκε και από τη Βραζιλία από φιλοναζιστικά στοιχεία της κυβέρνησης, έως ότου βρήκε τελικά καταφύγιο στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου. Εκεί άρχισε φανερά να αγκαλιάζει τον κόσμο του μυστικού.
Στενός φίλος του Δαλάι Λάμα, ο Μπομ ήταν αποφασισμένος να εξερευνήσει εναλλακτικές πραγματικότητες μέσω της κβαντικής φυσικής, οι οποίες πίστευε ότι θα οδηγούσαν στην ανακάλυψη όλων αυτών των κρυμμένων επιπέδων της πραγματικότητας που συγκαλύπτουν το μυστήριο της ύπαρξης. Δυστυχώς, πέθανε πριν φτάσει στο στόχο του… Τουλάχιστον έτσι νομίζουμε. v
Το ενυδρείο με το χρυσόψαρο
O Μπομ πίστευε ότι όλες οι προηγούμενες απόπειρές μας να καταλάβουμε τη φύση του σύμπαντος απέτυχαν εξαιτίας της τάσης μας να διαιρούμε συνεχώς τα πράγματα.
Τόλμησε επίσης να πει πως ο λόγος για τον οποίο τα υποατομικά σωματίδια παραβαίνουν τους κανόνες και επικοινωνούν με ταχύτητες που υπερβαίνουν κατά πολύ αυτή του φωτός, δεν είναι επειδή υπάρχει κάποιος πιο σύντομος δρόμος μέσω του οποίου οι πληροφορίες ταξιδεύουν, αλλά γιατί η χωριστικότητά τους είναι στην πραγματικότητα ψευδαίσθηση.
Σύμφωνα με τον Μπομ, τα σωματίδια είναι, σε κάποιο βαθύτερο επίπεδο της πραγματικότητας, απλά προεκτάσεις του ίδιου πράγματος.
Για να το καταλάβουμε καλύτερα, ο Μπομ πρότεινε να φανταστούμε ένα ενυδρείο που περιέχει ένα μοναδικό χρυσόψαρο. Το ενυδρείο είναι κρυμμένο πίσω από ένα παραπέτασμα και οι μόνες πληροφορίες που παίρνουμε γι’ αυτό προέρχονται από δύο κάμερες, εκ των οποίων η μια εστιάζει στην πρόσοψη του ενυδρείου και η άλλη στο πλάι. Κάθε κάμερα είναι συνδεδεμένη με τη δική της οθόνη την οποία μπορούμε να δούμε. Κοιτάζοντας τις δύο οθόνες, είναι φυσικό να νομίζουμε ότι παρατηρούμε δύο διαφορετικά ψάρια.
Καθώς όμως παρατηρούμε πιο προσεκτικά, βλέπουμε ότι υπάρχει κάποιου είδους σχέση μεταξύ τους. Καθώς το ένα στρίβει, το ίδιο κάνει και το άλλο. Όταν το ένα βλέπει μπροστά, το άλλο πάντα κοιτάζει στο πλάι κ.ο.κ. Αν δεν γνωρίζαμε την αλήθεια, θα καταλήγαμε στο συμπέρασμα ότι τα δύο ψάρια επικοινωνούν στιγμιαία μεταξύ τους. Αλλά θα κάναμε λάθος.
Σύμφωνα με τον Ντέιβιντ Μπομ, αυτό ακριβώς το λάθος σύλληψης συνέβη στη διάρκεια των πειραμάτων του Αλέν Ασπέ στο Παρίσι. Πιστεύει πως αυτό που παρατηρήθηκε μεταξύ των υποατομικών σωματιδίων δεν ήταν επικοινωνία με μια ταχύτητα μεγαλύτερη του φωτός, αλλά η απτή απόδειξη του γεγονότος ότι υπάρχει ένα βαθύτερο επίπεδο της πραγματικότητας από αυτό που εμείς αντιλαμβανόμαστε αυτή τη στιγμή.
Στο επίπεδο αυτό όλα τα πράγματα είναι Ένα… v
H φωτογραφία αυτή, που έστειλε το διαστημικό τηλεσκόπιο Chandra, δείχνει τον γαλαξιακό πυρήνα στο A του Τοξότη. Σύμφωνα με τη θεωρία του ολογραφικού σύμπαντος, η καρδιά σας μπορεί να χτυπάει στον ίδιο ρυθμό με την καρδιά ενός γαλαξία. Πηγή: NASA v v
Όπως επάνω έτσι και κάτω
Ας το διερευνήσουμε αυτό λίγο περισσότερο. Όπως στο παράδειγμα με τα χρυσόψαρα, «βλέπουμε» τα υποατομικά σωματίδια να επικοινωνούν ταυτόχρονα, όχι γιατί αυτή είναι η πραγματικότητα, αλλά γιατί έχουμε μια εξαιρετικά περιορισμένη οπτική του σύμπαντος.
Τα υποατομικά σωματίδια δεν είναι τα ξεχωριστά μέρη ενός πράγματος, τα οποία μπορούν να διαιρεθούν επιμέρους και να μελετηθούν, αλλά αποτελούν διαφορετικές όψεις ενός βαθύτερου Όλου, το οποίο το ίδιο είναι αόρατο όπως και ένα ολόγραμμα. Και αφού η φυσική πραγματικότητα που αντιλαμβανόμαστε αποτελείται από τέτοιου είδους ψευδαισθήσεις, τότε το ίδιο το σύμπαν, ή τουλάχιστον το τμήμα αυτό που εμείς αντιλαμβανόμαστε ως υλικό, δεν είναι τίποτε περισσότερο από μια γιγαντιαία ολογραφική προβολή. v
Ο Ντέιβιντ Μπομ με τον Ινδό φιλόσοφο Τζίντου Κρισναμούρτι στην Αγγλία το 1983.
Image: Supplied v
Με τον Δαλάι Λάμα στο Άμστερνταμ το 1990. Image: Supplied v
Τα συμπεράσματα τα οποία συνάγονται από αυτή τη συνειδητοποίηση είναι συγκλονιστικά.
Αν, όπως στην περίπτωση των χρυσόψαρων, η χωριστικότητα των υποατομικών σωματιδίων είναι μια ψευδαίσθηση, τότε, σε κάποιο βαθύτερο επίπεδο της πραγματικότητας, όλα τα πράγματα πρέπει να συνδέονται με κάποιο τρόπο.
Κάθε καρδιά που χτυπά μοιράζεται τα υποατομικά της σωματίδια με κάθε άστρο που πάλλεται και αναβοσβήνει στον νυχτερινό ουρανό. Είναι στην ανθρώπινη φύση να διαχωρίζει αυτά τα φαινόμενα και να τα εντάσσει σε διαφορετικές κατηγορίες προκειμένου να τα μελετήσει. Αλλά αυτή η αδυσώπητη διαίρεση δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα παραπέτασμα καπνού, το οποίο κρύβει το γεγονός πως το σύνολο της ύπαρξης είναι ένας ενιαίος ιστός, ένα καλούπι, μια μήτρα που περικλείει το χρόνο, το χώρο και κάθε υπαρκτό επίπεδο της πραγματικότητας. v