2020: Η παγκόσμια οικονομία απειλείται με αργή ασφυξία

29 Δεκεμβρίου 2019 Κατηγορία NEWS, Οικονομία

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Youmagazine Newsroom

Ο κόσμος βαδίζει στην κόψη του ξυραφιού, με τις ανισότητες να προκαλούν κοινωνικές εκρήξεις που επηρεάζουν δυσμενώς την παγκόσμια οικονομία.

Τα χρηματιστήρια διεθνώς ανεβαίνουν, αλλά οι χρηματιστές ζουν με το φόβο μιας πιθανής κατάρρευσης. Image: Supplied

Η ΕΙΔΗΣΗ που κυριάρχησε την εβδομάδα που μας πέρασε, αφορούσε τα διεθνή χρηματιστήρια, τα οποία κινήθηκαν σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. Επειδή όμως η χρηματιστηριακή αγορά δεν μπορεί να ανεβαίνει προς τα επάνω επ’ άπειρον, σημαίνει ότι πλησιάζει η στιγμή της κορύφωσης, δηλαδή του σημείου που την άνοδο θα την διαδεχτεί η πτώση.

Η παγκόσμια οικονομία είναι σαν ένας ακροβάτης που ισορροπεί πάνω σε τεντωμένο σχοινί: και το παραμικρό φύσημα του αέρα μπορεί να τον ρίξει κάτω. Και οι αέρηδες που φυσούν είναι πολλοί: η αναταραχή στις συναλλαγές λόγω του εμπορικού πολέμου των κρατών, η ψηφιοποίηση της βιομηχανίας, η κλιματική αλλαγή, οι κοινωνικές εντάσεις και αναταραχές που δεν λένε να καταλαγιάσουν. Το σενάριο της δυσπραγίας του 2019 κινδυνεύει να συνεχισθεί το 2020, προειδοποιούν οι οικονομολόγοι.

Ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) προβλέπει πλαφόν 2,9% για την παγκόσμια ανάπτυξη το 2020, όπως ακριβώς και το 2019. Είναι το χαμηλότερο επίπεδο ανάπτυξης από την παγκόσμια ύφεση του 2009, που προκάλεσε η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ.

«Βρισκόμαστε σε μια ανησυχητική περίοδο», λέει η επικεφαλής οικονομολόγος του ΟΟΣΑ Λοράνς Μπουν (Laurence Boon).

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο από την πλευρά του προβλέπει μια εκτίναξη στο 3,4% για το 2020, αλλά αυτή η ανάκαμψη «παραμένει επισφαλής», προειδοποιεί η επικεφαλής οικονομολόγος Γκίτα Γκοπίνατ (Gita Gopinath).
ν

Οι δύο κυρίες της παγκόσμιας οικονομίας: Λοράνς Μπουν και Γκίτα Γκοπίνατ (δεξιά) στην ετήσια συνάντηση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός το 2019. Πηγή: Flickr

ΤΕΛΟΣ ΕΠΟΧΗΣ

Η παγκόσμια οικονομία δεν βρίσκεται μόνο στο τέλος ενός κύκλου, αλλά μάλλον στο τέλος μiας εποχής, της εποχής της εκτίναξης των εμπορικών συναλλαγών και της βιομηχανικής ανάπτυξης των αναδυομένων οικονομιών.

Η διπλωματική συναίνεση για το ελεύθερο εμπόριο διερράγη με την έλευση του αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, που βρίσκεται σε ένα ατέρμονο εμπορικό και τεχνολογικό μπρα-ντε-φερ με την Κίνα, το οποίο βαρύνει στην ανάπτυξη.

Από την άλλη πλευρά, το Brexit θα αποτελέσει ένα ακόμη τεστ για την πολυμέρεια στην λειτουργία των διεθνών οικονομικών σχέσεων.

Το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι διαταραγμένο έπειτα από τα χρόνια της απλοχεριάς των μεγάλων κεντρικών τραπεζών, που πασχίζουν να απογαλακτίσουν τις χρηματιστηριακές αγορές, ορισμένες από τις οποίες, όπως η Wall Street, περνούν από ρεκόρ σε ρεκόρ.

Το παράδοξο, ωστόσο, φαινόμενο των «αρνητικών» επιτοκίων γενικεύεται σε ορισμένες χώρες, συρρικνώνοντας την αποδοτικότητα των τραπεζών και διογκώνοντας το ιδιωτικό χρέος.

Ο Στιβ Άισμαν (Steve Eisman) είναι ωστόσο κατηγορηματικός: «Δεν θα έχουμε συστημική κρίση», όπως εκείνη που πυροδοτήθηκε από την χρεοκοπία της Lehman Brothers το 2008, διαβεβαιώνει ο διάσημος επενδυτής που είχε προβλέψει την κατάρρευση του αμερικανικού χρηματοπιστωτικού συστήματος πριν από μiα δεκαετία.

Για τον χρηματιστή, η ιστορία του οποίου αποτέλεσε την έμπνευση για την ταινία «Το Μεγάλο Σορτάρισμα» (2015), η οικονομία είναι πιθανόν να συνεχίσει την ισχνή ανάπτυξη ή να εισέλθει «σε τυπική ύφεση με μiα οικονομία που επιβραδύνει και τους ανθρώπους να χάνουν χρήματα. Αυτό θα ήταν πολύ επώδυνο».
ν

Ο Στιβ Άισμαν που αποτέλεσε την έμπνευση για την ταινία «Το Μεγάλο Σορτάρισμα» (2015). Πηγή: YouTube
ν

Ο Λούντοβιτς Σουμπράν (Ludovic Subran), επικεφαλής οικονομολόγος του ασφαλιστικού ομίλου Allianz, προβλέπει «ένα κολαστήριο» στην παγκόσμια ανάπτυξη. Αν συμβεί, «το επόμενο συστημικό σοκ χωρίς αμφιβολία δεν θα προέλθει από τον χρηματοπιστωτικό τομέα, αλλά θα είναι εξωγενές. Για παράδειγμα, από ένα μεγάλο σοκ ρύθμισης των προσωπικών δεδομένων ή σε σύνδεση με την κλιματική αλλαγή».
ν

ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ

Κατά την γνώμη του, μεγάλο βάρος θα έχει η αναμέτρηση των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ και η επίπτωσή τους στην πρώτη σε μέγεθος οικονομία του κόσμου. Η Ελίζαμπεθ Γουόρεν, για παράδειγμα, που διεκδικεί το χρίσμα του Δημοκρατικού Κόμματος, επιμένει στην επιπλέον φορολογική επιβάρυνση των πλουσίων, στην «πράσινη» στροφή της οικονομίας και στην διάλυση των ψηφιακών κολοσσών, προς μεγάλη δυσαρέσκεια της Wall Street.

Ο Λίον Κούπερμαν (Leon Cooperman), διαχειριστής κεφαλαίων και μεγαλοεπενδυτής, την έχει κατηγορήσει ότι «χ…ζει το γαμ…μ…νο το αμερικανικό όνειρο», αποκαλώντας την «τσαρλατάνο».

Εκτός και αν επανεκλεγεί ο Ντόναλντ Τραμπ. Είτε κάνει μια δεύτερη θητεία α-λα αμερικανικά, δηλαδή, δεν κάνει τίποτε, είτε διπλασιάσει το ποντάρισμα στο παιγνίδι με την Κίνα, με τον κίνδυνο μιας στρατιωτικής κλιμάκωσης.

Γεωπολιτικές εντάσεις, όπως η πρόσφατη στη Λιβύη, ο έλεγχος των ενεργειακών κοιτασμάτων, η κατανομή των εισοδημάτων, η ψηφιοποίηση και οι επιδράσεις στα κράτη της κλιματικής αλλαγής, είναι τα θέματα που θα κυριαρχήσουν στην παγκόσμια οικονομία πέραν των εξελίξεων στις ΗΠΑ και πέραν του 2020.

Η παντοδυναμία των τεχνολογικών κολοσσών, καθήμενων επάνω σε βουνά δεδομένων, θέτει υπό αμφισβήτηση την κατανομή του πλούτου και αναδιαμορφώνει την απασχόληση.

Απέναντι στην κλιματική αλλαγή, βιομήχανοι και επενδυτές διορθώνουν τις στρατηγικές τους. Ο σαουδαραβικός πετρελαϊκός γίγαντας Saudi Aramco αναγκάσθηκε να αναθεωρήσει επί τα χείρω το μέγεθος της γιγάντιας εισόδου του στο χρηματιστήριο.

«Δεν φοβόμαστε μια συγκυριακή κρίση, ξέρουμε πώς να την ξεπεράσουμε», λέει ο Ινγκο Κιούμπλερ (Ingo Kübler), εκπρόσωπος του προσωπικού στην Mahle, της γερμανικής εταιρείας εξοπλισμού αυτοκινήτων που καταργεί θέσεις εργασίας εξαιτίας κυρίως της εγκατάλειψης του ντίζελ.
ν

Σύμφωνα με την Oxfam, μεταξύ 2017 και 2018 κάθε δύο ημέρες δημιουργείτο ένας νέος δισεκατομμυριούχος, κυρίως εξαιτίας της εκμετάλλευσης των νέων τεχνολογιών. Image: Supplied

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΡΓΗ

«Το μεγάλο ζήτημα είναι η αναμόρφωση, η ψηφιοποίηση, η ηλεκτρική κίνηση. Ανησυχούμε για απώλεια πολλών θέσεων απασχόλησης απέναντι στην πλημμυρίδα των κινεζικών μπαταριών», λέει.

Εάν η ‒ακόμη‒ ευημερούσα Γερμανία ανησυχεί για το μέλλον, άλλες χώρες, όπως ο Λίβανος, η Ινδία, η Χιλή, η Κολομβία, το Χονγκ Κονγκ, αλλά και η Γαλλία, έχουν γνωρίσει ήδη εκρήξεις κοινωνικής οργής.

Οι διαδηλώσεις στο Χονγκ Κονγκ ζημίωσαν την οικονομία του ημιαυτόνομου κρατιδίου κατά 2,8 δισ. δολάρια ΧΚ (356 εκατ. αμερικανικά δολάρια), σε έξι μόνο μέρες, ενώ τα Κίτρινα Γιλέκα ζημίωσαν την οικονομία της Γαλλίας κατά 1 δισ. ευρώ σε λιγότερο από ένα μήνα (από τις 17 Νοεμβρίου 2018 που ξεκίνησαν οι διαδηλώσεις έως τις 9 Δεκεμβρίου 2018)

Ο Νικόλας Ασόντο, ένας 33χρονος χιλιανός μάγειρας, αναγκάσθηκε να κλείσει το εστιατόριό του, πνιγμένος από τα ιατρικά έξοδα έπειτα από ένα ατύχημα. «Δεν μπορούσα να πληρώσω, με έβαλαν την λίστα των υπερχρεωμένων…Ως ιδιώτης, δεν είχα την δυνατότητα πίστωσης και το κατάστημά μου άρχισε να παράγει χρέη. Είναι πολύ άδικο», εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο (AFP).

Ζούμε σε έναν κόσμο χαμηλής ανάπτυξης όπου, σύμφωνα με την μη κυβερνητική οργάνωση Oxfam, 26 δισεκατομμυριούχοι κατείχαν το 2018 όσο πλούτο κατέχει το φτωχότερο ήμισυ του πλανήτη. Κατείχαν δηλαδή όσα 3,8 δισεκατομμύρια άνθρωποι μαζί!

Σήμερα 3,8 δισεκατομμύρια άνθρωποι ζουν αμειβόμενοι με 2,5 δολάρια τη μέρα, 1,3 δισεκατομμύρια ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας, ενώ 22.000 παιδιά πεθαίνουν καθημερινά εξαιτίας της φτώχειας, σύμφωνα με τη UNICEF.

Το θέμα της ανακατανομής του πλούτου θα εξακολουθήσει να τίθεται με όλο και μεγαλύτερη οξύτητα τα επόμενα χρόνια και στις ανεπτυγμένες χώρες.

«Ακόμη και όταν οι άνθρωποι φαίνεται να διαθέτουν τα βασικά υλικά αγαθά, μπορούν να υποβιβασθούν στο ίδιο επίπεδο ανέχειας με τους φτωχότερους», προειδοποιεί η Εστέρ Ντυφλό (Esther Duflo), ειδική σε θέματα ανάπτυξης, λίγο αφού πληροφορήθηκε στις 14 Οκτωβρίου ότι βραβεύεται με τον Νόμπελ Οικονομίας.

Στο βίντεο που ακολουθεί, ο γνωστός οικονομολόγος Νουριέλ Ρουμπινί, εξηγεί γιατί το 2020 χρειάζεται προσοχή όσον αφορά την παγκόσμια οικονομία, η οποία μπορεί να υποστεί αναταράξεις από την «τέλεια καταιγίδα» που μπορεί να σχηματιστεί στην αμερικανική οικονομία. Ο όρος «τέλεια καταιγίδα» υποδηλώνει έναν σπάνιο συνδυασμό επί μέρους γεγονότων ή περιστάσεων που δημιουργούν μια ασυνήθιστα κακή κατάσταση.
ν

Roubini Warns of ‘Perfect Storm’ for U.S. Economy in 2020 | Bloomberg
ν